Opgraven & derden inlichten?
8 januari 2004
Vraag nummer: 2785 (oude nummer: 3724)
Geachte mr. W.G.H.M. van der Putten,
Onlangs is een overledene begraven in een eigen graf, waarin ruimte is voor 2 overledenen. Dit met de volgende reden: Het is de wens dat bij deze overledene een jaren eerder begraven partner weer bijbegraven wordt, met als doel dat vader en moeder weer in vrede bij elkaar liggen. De reeds eerder overledene is 1968 begraven in een algemeen graf, mogelijkheden zijn hier dus. Nu is het wel zo dat deze 3-diep ligt, d.w.z. dat boven deze overledene nog 2 personen zijn begraven, beiden in 1986. In het kader van piëteit, hoe de nabestaanden van de bovenste 2 overledenen berichtgeving doen? Kunnen zij bezwaar aantekenen? Het betreft dus alle 3 algemene graven. Dient de inspectie Milieuhygiëne in deze te worden ingelicht ? Welk trace dient de worden gevolgt.
Er is reeds aan de familie medegedeeld dat alle extra kosten van herbegraven e.d. ter hunner rekening komen. Kunt u mij adviseren hoe een zaak als deze, naar alle partijen toe positief opgelost kan worden. (tav opgraven en herbegraven, zal een landelijk erkend bedrijf worden ingeschakeld)
Hoogachtend,
met vriendelijke groet
A. Haak
GB gem. Terneuzen
Antwoord:
Geachte heer Haak,
Ik heb helaas geen beheersverordening van uw (vóór de fusie vroegere) gemeente(n) in mijn archief (wellicht wilt u mij een exemplaar sturen of mailen?). Als de rechten op het begraven en begraven houden in een algemeen graf in 1986 voor 10 jaar zijn verleend, zijn er geen aanspraken van nabestaanden van de overige 2 personen meer. Zij hebben dan sinds 1996 geen belang in de zin van de Algemene wet bestuursrecht of de beheersverordening meer, omdat de rechten verlopen zijn. De graven kunnen nu geruimd worden. Dat de graven nu geroerd gaan worden om de herbegraving van een andere persoon mogelijk te maken, staat gelijk aan een ruiming. (Voor de op- en her te begraven persoon is dat anders: er is altijd nog verlof van de burgemeester ex artikel 29 Wlb nodig).
Als de plaatsen in de algemene graven niet voor de gebruikelijke termijn van 10 jaar maar voor 20 jaar zijn uitgegeven, hebben de nabestaanden van de 2 andere overledenen nog wel aanspraken. Zij zijn dan nog belanghebbende en kunnen formeel bezwaar maken. Maar ja, wat voor bezwaar kan men feitelijk aanvoeren? De wettelijke termijn van grafrust van 10 jaar is verlopen en men heeft anders dan een rechthebbende van een eigen graf geen veto. Dat is nu juist een van een kenmerken van een algemeen graf. Als men gehad gewild dat men nooit met een opgraving van een andere overledene van doen kan krijgen, had men een eigen graf moeten nemen. Ik denk dat eventuele bezwaren dan inhoudelijk niet doorslaggevend zijn.
Het kan op zich natuurlijk wel netjes zijn om de nabestaanden van de 2 andere personen te laten weten dat het graf geroerd wordt in verband met een op- en herbegraving. Het zou ook het juiste moment voor hén kunnen zijn om hun overledene ook elders te laten herbegraven als ze dat zouden wensen.
Ik zou, als ik uw gemeente was, van de gelegenheid gebruik maken om het graf meteen helemaal te ruimen en de monumentjes, als die er nog zijn, te verwijderen.
Er moet voor de herbegraving verlof van de burgemeester zijn. Dat moet de betreffende familie dus aanvragen. Er moet inderdaad volgens de wet ook - in verband met het verlof - advies aan de Inspectie (de VROM-inspectie heet dat tegenwoordig) worden gevraagd. Echter, feitelijk hoeft geen apart advies te worden gevraagd maar te worden gekeken naar de Inspectierichtlijn die rond de jaarwisseling 1999-2000 aan alle gemeenten in Nederland is gestuurd. Daar staat is dat een gemeente geen apart advies hoeft te vragen in het geval dat de overledene langer dan 10 jaar geleden begraven is; dan is de inspectie akkoord mits men maar rekening houdt met de voorwaarden die in een bijlage bij de Inspectierichtlijne genoemd zijn. Overigens hoeven niet al die voorwaarden zo letterlijk gesteld te worden. De voorwaarden hebben een algemeen karakter en gelden in principe ook als iemand een paar weken of maanden geleden overleden is en nu al herbegraven zou moeten worden. Dan heb je een heel andere situatie dan wanneer je 35 jaar oude botten uit de grond haalt. In het laatste geval zijn geen 'maanpakken' en andere overdreven veiligheidsvoorzieningen nodig. Ik vraag me ook af of er wel een landelijk erkend gespecialiseerd bedrijf nodig is. Het op- en herbegraven van een lijk dat 1 jaar oud is, is een emotioneel belastende klus. Maar het opgraven van botten van 35 jaar oud en het 'aan de kant leggen' van 2 andere stoffelijke overschotten van 17 jaar oud (dus ook botten) is in mijn optiek nauwelijks belastend. Dat is in principe een klus die u en ik ook kunnen doen, en de gewone grafdelver van de gemeente dus ook. Dan vind ik het onzin om nabestaanden te verplichten een duur extern bedrijf van elders in den lande in de arm te nemen.
Zie ook andere vragen in de rubriek Opgraven en herbegraven, zoals vraag 2163 Herbegrafenis (vanuit algemeen graf) .
mr W.G.H.M. van der Putten
