Lijkopgraving bij twijfelachtige diagnose huisarts
15 november 2002
Vraag nummer: 1547 (oude nummer: 1910)
Sun Sep 2 22:10:57 2001
De familie van een goede vriend van mij heeft ernstige twijfels over de juistheid van de diagnoses van de huisarts kort voor het overlijden van mijn vriend. Men leeft in de overtuiging dat een correcte diagnose zijn zeer pijnlijke overlijden had kunnen voorkomen en dat de arts de eigen fout heeft verborgen onder een aangepaste overlijdensverklaring. Het gaat hier, voor alle duidelijkheid, om verstandige en nuchtere mensen die niet in heksenjachten geloven en zeer veel (in mijn ogen misschien wel te veel) geduld hebben gehad met de arts. Om een en ander vast te laten stellen (voor hun gemoedsrust zeer belangrijk!) wensen zij hun echtgenoot en vader te laten opgraven teneinde sectie te kunnen laten uitvoeren. Aan wie moeten zij hun verzoek richten en welke wettelijke (Wet op de lijkbezorging?) of medische (Medische Tuchtraad?)richtlijnen worden er gehanteerd in dit soort gevallen?
Antwoord:
Geachte heer of mevrouw,
Ik moet me bij uw vraag toch even achter de oren krabben. Als de familie van uw vriend twijfelde aan de juistheid van de diagnoses van de huisarts, waarom is destijds dan geen andere arts ingeschakeld voor een second opinion? En waarom bij twijfel geen sectie laten uitvoeren voordat de overledene ter aarde besteld was?
Van onderzoeken naar mogelijke medische fouten weet ik niets af. Ik kan me voorstellen dat het - uiteindelijk - een zaak voor het Medisch Tuchtcollege zou kunnen zijn, maar dan moet men natuurlijk wel met een stevig verhaal en gegronde (dus goed onderbouwde en gemotiveerde) twijfel aan kunnen komen zetten. Maar door blijkbaar niets te doen op het moment dat er een verkeerde diagnose was, brengt men zich zelf in een lastig parket, want het achteraf reconstrueren van zaken lijkt mij heel lastig. Of er was gerede twijfel mogelijk, maar dan had men direct moeten reageren. Of er was blijkbaar toch onvoldoende reden tot ingrijpen, maar dan is er nu ook onvoldoende reden voor zoiets ingrijpends als opgraving en sectie achteraf. Nog afgezien van de vraag wie dat dan zou moeten doen en of het fysiek nog wel mogelijk is. Ik zou over de zaak eerst eens overleg voeren met de Geneeskundige inspectie voor de Volksgezondheid van het ministerie van Volksgezondheid. Die moet u ook kunnen informeren over de te volgen procedure.
Het enige waar ik inhoudelijk iets over kan vertellen is over de opgraving. Voor opgraving is altijd toestemming van de burgemeester nodig. Ik ken één rechtszaak bij de Kroon over opgraving ten behoeve het vaststellen van de juiste doodsoorzaak op wens van de familie (KB van 27 juli 1953); de toestemming voor opgraving werd geweigerd omdatde twijfel onvoldoende grondslag had. Om de burgemeester van de noodzaak van opgraving en onderzoek te overtuigen, zal de familie met een medisch inhoudelijk en feitelijk hard verhaal aan moeten komen.Ik zie in dit geval ook onvoldoende reden voor een andere mogelijkheid, namelijk strafrechtelijke opgraving op bevel van de officier van justitie.Het is ook de vraag of voor een onderzoek naar het al dan niet juist handelen van de arts wel een opgraving nodig is. Het kan zijn dat aan de hand van het medisch dossier al voldoende duidelijk wordt of de behandelend huisarts wel of geen juiste diagnoses gesteld heeft of kan hebben. Daar zou de Geneeskundige inspectie iets over moeten kunnen zeggen.
