Twee lichamen in één kist in kindergrafje
8 november 2011
Vraag nummer: 26630
Geachte mevrouw/heer,
Naar aanleiding van het filmpje op uw site waarin aan de orde komt of het wel of niet is toegestaan om twee overledenen in één kist te begraven of te cremeren heb ik toch nog een vraagje.
Mr. Van der Putten vertelde dat het wettelijk niet mogelijk is om twee overledenen in één kist te begraven, maar dat de situatie van een moeder en kind dat in het kraambed sterft bijna niet meer voor komt. Wat ik zelf als uitvaartverzorger al wel een keer bij de hand heb gehad is dat een tweeling stierf na een zwangerschap van minder dan 24 weken. De ouders van deze kinderen wilden graag dat deze beide kinderen in één mandje zouden worden begraven in een kindergrafje. Deze kindergraven werden, volgens de verordeningen van de gemeente, uitgegeven voor slechts één begraving. Er heeft destijds heel wat discussie plaatsgevonden of dit wel of niet mogelijk was. Is hierover bij wet eigenlijk iets geregeld?
Ik verneem graag van u een antwoord op deze vraag.
Antwoord:
Geachte heer,
Eerst even voor andere lezers: het gaat om deze film:
Zoals wel vaker met wetgeving lijken bepaalde regels tegenstrijdig of langs elkaar heen te werken. Het Besluit op de lijkbezorging schrijft voor dat een overledene in een (1) kist moet worden begraven en dat er tussen de graven (waarbij bedoeld is de grafruimte voor een kist of een omhulsel) minstens 30 cm aarde moet zitten. Tevens staat in artikel 2 van de Wlb: Deze wet is niet van toepassing op een menselijke vrucht die na een zwangerschapsduur van minder dan 24 weken a. levenloos ter wereld is gekomen dan wel b. binnen 24 uur na de geboorte is overleden. Gelden dan bij begraving voor zulke menselijke vruchten de regels van het Besluit op de lijkbezorging niet?
Persoonlijk ben ik van mening dat als ouders er voor kiezen om hun kinderen jonger dan 24 weken zwangerschap op een reguliere begraafplaats te begraven, dat men dan ook de regels in of krachtens de Wet op de lijkbezorging voor begraven helemaal moet volgen. Dus ieder kind apart begraven.
Zie ook mijn eerdere antwoorden op vergelijkbare vragen in de subrubriek Kinderen/baby. Soms staan ze ook in andere subrubrieken, zoals vraag Graflaag en bijzetting kindje in de subruriek Overig begraven.
Men moet beseffen dat het volgen van de voorschriften van de wet niet alleen een last, maar ook een lust is. Het is ook een bescherming.
Als men zich niet zou hoeven te houden aan bijvoorbeeld de voorschriften van apart begraven, kan de begraafplaatshouder ook stellen zich niet te hoeven houden aan het voorschrift om de grafrust van 10 jaar in acht te nemen en kan hij het graf eerder ruimen. Om maar eens iets te noemen. Dan zou voor een opgraving geen vergunning van de burgemeester en geen toestemming van de rechthebbende nodig zijn. Dan zou een willekeurig persoon opgraving kunnen eisen en straffeloos kunnen doorvoeren; want waarom zou dat niet mogen? Dan zou men kunnen stellen dat grafschennis niet strafbaar zou zijn, want het gaat niet om een graf en een overledene als bedoeld in de wet. Enz., enz.
Nu zal iedereen zeggen: "Ja, maar ruiming, opgraving en grafschennis moet niet zomaar kunnen!" Dan is het weerwoord: "Maar jullie vonden toch zelf dat de wet niet van toepassing was?"
Dat werkt dus 2 kanten op.
Mijn opvatting is dat de wet als volgt moet worden uitgelegd en toegepast: ouders zijn niet verplicht om menselijke vruchten die na een zwangerschap van minder dan 24 weken ter wereld zijn gekomen te begraven of te cremeren. Zij mogen ze ook in de achtertuin begraven of in een vuurkorf cremeren. Maar als ouders gebruik maken van de mogelijkheid van een reguliere begraving of een reguliere crematie in een crematorium, dan gelden alle rechten en plichten die voor elke begrafenis of crematie van toepassing zijn.
Twee kinderen samen in een mandje in een kindergraf mag volgens mij niet. Doodgeboren kind en moeder samen begraven ook niet.
Hier is discussie over mogelijk. Maar het is mijns inziens niet vol te houden om te zeggen dat enerzijds de Wlb niet geldt en men tegelijk op grond van die wet bijvoorbeeld wel bescherming van een graf tegen vroegtijdige ruiming eist.
Zekerheid over wat precies geldt of niet, is alleen te verkrijgen als de wetgever de regels verduidelijkt, door een nieuwe iets anders geformuleerde regeling vast te stellen, of door een toelichting op de regeling.
Duidelijkheid kan er ook komen, als zo'n zaak op de een of andere manier voor de rechter komt. Maar rechterlijke uitspraken zijn vaak ook niet erg helder, omdat niet alle mogelijke opties worden afgewogen, maar in 1 concreet geval 1 beslissing wordt genomen. Zo'n uitspraak hoeft niet in alle omstandigheden te gelden. Nu ja, geldig is hij sowieso alleen voor het geval waarin het vonnis tot stand kwam. Een vonnis geldt niet automatisch voor alle gelijke of vergelijkbare gevallen. Zo'n vonnis is alleen een richtlijn voor andere gevallen. Omdat men dan kan inschatten: als ik deze kwestie aan een rechter voorleg komt er waarschijnlijk zus of zo uit.
Dat iets wettelijk misschien mogelijk is, betekent nog niet dat de begraafplaatshouder of crematoriumhouder alle mogelijkheden moet bieden. Als bijvoorbeeld de regels van de beheersverordening van een begraafplaats stellen dat een graf slechts voor 1 begraving bestemd is, is dat op die begraafplaats bepalend.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
