Weghalen niet-betaald monument
9 april 2003
Vraag nummer: 2156 (oude nummer: 2563)
Wed, 09 april 2003 16:13
Geachte heer,
Ik heb de volgende casus.
Steenhouwer vraagt onze toestemming/medewerking om een door hem geplaatst grafmonument te mogen verwijderen, wegens niet betalen van zijn klant. Begraving (kind) heeft plaatsgevonden 1999, monument is geplaatst begin 2001. Eind 2001 is na bemiddeling onzerzijds, betalingsregeling met steenhouwer getroffen door familielid van rechthebbende, maar alles zonder enig resultaat.
Ikzelf ben van mening dat het hier een privaatrechtelijke aangelegenheid is tussen rechthebbende en steenhouwer en van mij mag hij zijn gang gaan. Hij heeft echt alles geprobeerd om zijn geld te krijgen en niets lukt.
Maar wat als we hem formeel toestemming geven het monument te verwijderen? Is hij verplicht dat aan ons te vragen? Zijn wij vervolgens dan nog ergens nog aansprakelijk voor? Men heeft aan ons wel de grafrechten en het jaarlijks onderhoud betaald.
Antwoord:
Geachte heer of mevrouw,
De steenhouwer mag de steen verwijderen, daar komt mijn standpunt op neer.
Er spelen juridisch een paar aspecten. Een steenhouwer werkt gewoonlijk met algemene voorwaarden, waar in staat dat de steen zijn eigendom blijft, zolang hij niet volledig betaald is. Strikt juridisch gezien is de steen eigendom van de begraafplaats. U weet, dat de steen door natrekking eigendom wordt, maar dat de rechthebbende van het graf feitelijk alle zeggenschap heeft, omdat het onderdeel vormt van het grafrecht. Zie vele andere vragen over eigendom van de grafsteen in deze rubriek. Als juridisch eigenaar mag de begraafplaats besluiten om de steen te houden. Maar... dat geldt als zogenaamde ongerechtvaardigde verrijking (juristen hebben overal een oplossing voor) en dan heeft de steenhouwer recht op betaling van zijn rekening door de begraafplaats. Want zoveel is de begraafplaats rijker geworden. Daar voelen de meeste begraafplaatsen weinig voor en daarom is het beter om de steen terug te geven.
Bij 'normale' incasso-perikelen wilt het zowel de steenhouwer als de begraafplaats ook wel eens helpen, dat de begraafplaats de familie aanschrijft. Ze schrijft dan dat de steenhouwer volgens zijn zeggen niet betaald is en dat zij, de begraafplaats, toestemming geeft voor het afnemen van de steen over bijvoorbeeld 4 weken, tenzij de familie voordien aantoont dat de steen wél betaald is. Dat heeft een paar voordelen: het helpt nog wel eens om 'onwilligen' over de streep te trekken en tóch te betalen. Dan is het probleem van de steenhouwer opgelost en is ook de begraafplaats van de sousa af. Een ander voordeel is dat de begraafplaats tegenover iedereen laat zien zorgvuldig tewerk te gaan; je pleegt hoor en wederhoor. Ik doe wel eens wat kleine incasso-zaken voor bevriende steenhouwers en je ziet dat zo'n brief van de begraafplaats helpt. Mensen zien dán dat eerdere dreigementen van of namens de steenhouwer echt serieus zijn en komen eerder in actie. Als men zelf geen geld heeft, helpt de brief van de begraafplaats om bij vrienden en familie geld los te peuteren. En dan is het probleem ook opgelost.
Als ná zo'n aankondigingsbrief van de begraafplaats de steen wordt weggehaald, is de begraafplaats nergens aansprakelijk voor. Je bent duidelijk geweest, hebt nog een termijn gegeven om de zaak op te lossen, hebt hoor en wederhoor toegepast. En als dat geen resultaat geeft, houdt het op. En je moet je natuurlijk ook niet aan het lijntje laten houden door verhalen dat men volgende maand wél kan en zal betalen en zo. Als dat zo is, kan de volgende maand de steen weer terug. Maar dan gaat 'ie er eerst af.
Consequent zijn, duidelijk zijn en zorgvuldig zijn, maar ook daadkrachtig zijn, zijn essentieële en noodzakelijke onderdelen van goed beheer.
mr W.G.H.M. van der Putten
9 april 2002
