Verwijderen stenen verlopen graven en hoe te bewaren
7 mei 2019
Vraag nummer: 57825
Geachte heer van der Putten,
Graag zou ik u willen vragen wat wij als gemeente zouden moeten doen betreft het verwijderen van stenen, van verlopen graven die terug komen naar de gemeente.
Momenteel is er een discussie bij onze gemeente betreft omgang met die stenen. Hieronder puntsgewijs;
1. 13 weken bewaren na aanschrijving voor dat deze vernietigd wordt.
2. De stenen verwijden en 13 weken op de begraafplaats bewaren of de steen laten staan op het verlopen graf en dan pas vernietigen, na 13 weken.
Graag hoor ik van u wat hier de wet voorschrijft.
Met vriendelijke groet,
X
Gemeente X
Antwoord:
Geachte heer,
Wat u zou moeten doen, is uw beheersverordening veranderen. Daar staat een hele reeks overbodige zaken in. Dit punt is geregeld in artikel 23.
In artikel 23 van de beheersverordening staat in lid 2 dat minstens een jaar tevoren de voormalige rechthebbende moet worden geïnformeerd over de voorgenomen verwijdering. Dat is overbodig, omdat bij het aanbod voor verlenging van de grafrechten al verteld zal zijn dat het monument verwijderd zal worden. Maar dit artikel verplicht de gemeente om een planning te maken en nog eens een keer extra te gaan corresponderen. Het is geen wettelijk voorschrift, het is administratieve ballast.
Lid 3 van artikel 23 strookt niet met de huidige wetgeving. De gemeente is namelijk sinds het verlopen van het grafrecht door natrekking al eigenaar van het monument. Dat is sinds een wetswijziging van maart 2011 zo. Maar in de beheersverordening wordt beloofd om de steen voor de voormalige rechthebbende te bewaren, ongeacht het eigendom. Dat is in mijn ogen volslagen onzin. Als iemand de steen wil halen is dat best, maar dan moet hij zelf verantwoordelijk zijn voor het afnemen en dat doen op het einde van het grafrecht.
In deze bepaling worden rechten geschapen voor gemakzuchtige rechthebbenden, die de steen jarenlang laten staan. De gemeente moet op een gegeven moment de steen afnemen en dan 13 weken bewaren en maar afwachten of iemand dat ding komt halen. Dat afnemen moet nog zorgvuldig gebeuren, want je kunt geen beschadigd monument aan iemand teruggeven. Maar het is onzin, want 99% van de monumenten zal na afloop van die termijn vernietigd worden. Waarom er dan eerst zo zorgvuldig mee zijn, als je niet weet of dat zin heeft?
Uw verordening maakt het op dit moment heel ingewikkeld.
Stel dat een grafrecht in 2016 is verlopen en u wilt de graven nu wel eens gaan ruimen. Dan moet u de ruiming van het monument niet eerder plannen dan juni 2020, want dan kunt u nu in mei de voormalige rechthebbende berichten dat u het monument over een jaar wilt
verwijderen. Als u geen adres meer hebt, moet u een bordje bij het graf plaatsen. Dit is geen wettelijke regeling; uw gemeente regelt het zelf in de verordening.
Maar dan: als u het monument niet in juni 2020 afneemt, maar bijvoorbeeld op 3 september, begint de termijn op 3 september 2020 te lopen. De termijn van 13 weken loopt niet vanaf de eerste aanschrijving, maar vanaf de dag van afname. Het staat zo niet in de verordening, maar het is logisch dat u dan de rechthebbende aanschrijft en vertelt dat het monument is afgenomen en dat er nu 13 weken de mogelijkheid is om het monument op
te halen.
In de meeste gevallen zal niemand reageren en kunt u na 13 weken het monument afvoeren. Waarschijnlijk na het stuk te hebben geslagen omdat het dan makkelijker af te voeren is en de namen niet meer zo makkelijk te zien zijn.
De wet schrijft op dit vlak niets voor. Men kan de steen meteen 1 dag na het aflopen van het grafrecht verwijderen. Dat kan fatsoenshalve meteen verteld worden in de brief waarin gevraagd wordt of het recht verlengd moet worden of niet.
Uw gemeente doet zich deze procedure zelf aan. U volgt de model beheersverordening van de VNG en dat is in mijn ogen niet handig en verstandig, want het is een model met juridische fouten en met overbodige regelingen, zoals ik op deze site al vaker hen aangegeven en ik tijdens cursussen en workshops uitleg.
Na het verwijderen van het monument bent u nog niet klaar. Want dan liggen er nog stoffelijke resten in het graf. Als u die wilt verwijderen omdat u het graf aan een andere familie wilt uitgeven, gaat de hele procedure weer opnieuw lopen. Artikel 24 van uw
beheersverordening stelt dat u dan minstens een jaar van tevoren de voormalige rechthebbende moet informeren over het voornemen.
Dan krijgt de rechthebbende nog de gelegenheid om de overledenen op te laten graven. Dat is niet handig. Zulke wensen moeten worden geregeld bij het einde van het grafrecht.
Nu nog een concreet antwoord op uw concrete vragen:
1. "Moeten we een steen 13 weken bewaren na aanschrijving voor dat deze vernietigd wordt?"
Nee, na de aanschrijving moet u een jaar wachten alvorens tot actie over te gaan.
2. "Moeten we de stenen verwijderen en 13 weken op de begraafplaats bewaren of de steen laten staan op het verlopen graf en dan pas vernietigen, na 13 weken."
De tekst van de verordening is duidelijk: men moet eerst de stenen verwijderen en dan 13 weken bewaren. Het zou natuurlijk handiger zijn om de stenen te laten staan en dan te wachten of iemand ze wel of niet wil hebben. Maar zo regelt de verordening het niet.
Nogmaals: volgens de wet kan een steen zonder allerlei waarschuwingen meteen de dag na het aflopen van het grafrecht verwijderd en vernietigd worden.
Uw gemeente doet zich dat extra werk zelf aan door het zelf in de verordening te zetten.
Ik zou u adviseren om de beheersverordening aan te passen en een aantal van dit soort 'werkverschaffende' werkwijzen te schrappen.
Zie vergelijkbare vragen in de subrubrieken 'Verordening / reglement' en 'Grafsteen / monument'.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Laat nabestaanden niet onnodig zoeken naar oude polissen. Registreer of u een uitvaartverzekering hebt op Uitvaartverzekeringsregister.nl
Ook verstandig om in te vullen als u GEEN verzekering hebt.
TIP
Vergelijk snel en eenvoudig offertes van uitvaartondernemers via de site Uitvaartoffertes.nl
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
Zoals: Wie is verantwoordelijk voor de kosten van de uitvaart?
TIP
Melden van overlijden. Landelijk gratis meldnummer overlijden: 0800-783 73 43.
TIP
Regel hier uw begrafenis of crematie.
