Toestemming voor onderhoud aan graven / grafmonumenten
6 maart 2012
Vraag nummer: 27677
Geachte heer van der Putten,
Onderstaand onze vraag.
In overleg en met toestemming van de nabestaande worden er nu door onze stichting met medeweten van de gemeente graven schoongemaakt,en kleine schades gerepareerd. Dit betekent dat de graven worden schoongemaakt met (draadstaal)borstels en of kokosborstels ed afhankelijk van het gebruikte materiaal.We hebben nu een vraag: Aangezien het een gesloten rk begraafplaats is waarbij sinds 1990 niet meer wordt begraven en geen kosten door de gemeente worden doorberekend aan de nabestaanden,kunnen we dan volstaan met een schriftelijke opdracht van de nabestaanden en welke rol speelt de beheerder van de begraafplaats, de gemeente hierin.
Of moet de gemeente ons hierbij nadrukkelijk in enige vorm toestemming verlenen.
Dit werk geschiedt met vrijwilligers, wanneer er iets fout gaat, wat gelukkig nog nooit gebeurd is, wie kan er dan aansprakelijk worden gesteld.
Ligt dit dan bij de vrijwilliger,onze sticting of bij de gemeente?
Uiteraard hebben wij in onze toestemmingsverklaring laten opnemen dat wij voor rekening en risico werken van de nabestaanden.
In afwachting van uw reactie, met de meeste hoogachting, henk van loon
Antwoord:
Geachte heer,
Zeker moet men voor werkzaamheden aan grafmonumenten, hoe goed en hoe goed bedoeld ook, altijd toestemming hebben van de rechthebbende van het graf. Het is ook heel verstandig om die toestemming schriftelijk vast te leggen, om misverstanden te voorkomen.
Sommige begraafplaatshouders hebben in hun beheersverordening of hun beheersreglement staan dat men voor werkzaamheden op de begraafplaats toestemming moet hebben van de beheerder, of dat men deze vooraf moet melden. Zulke regels hebben gewoonlijk tot doel om te voorkomen dat ze begrafenissen of andere plechtigheden op de begraafplaats (kunnen) verstoren.
Maar los van dat, als men grootschalig activiteiten onderneemt is overleg met de beheerder natuurlijk altijd verstandig.
Het is lastig te zeggen wie aansprakelijk is voor schade, wanneer er iets fout gaat. Dat kan namelijk iedereen zijn, afhankelijk van de situatie.
Stel een vrijwilliger borstelt een grote staande grafsteen, die wankel blijkt te staan en omvalt. Schade: de vrijwilliger breekt een been. Dan kunnen zowel de vrijwilliger zelf, de stichting, de gemeente en de rechthebbende op het graf en de eigenaar van de grafsteen aansprakelijk zijn.
Zie over eigendom van grafstenen het filmpje onderaan en vragen in de subrubriek Grafsteen/monument zoals vraag Eigendom grafmonument en Art. 32a Wet op de lijkbezorging (eigendom grafmonument).
De ziektekostenverzekering kan de eigenaar van de grafsteen aanspreken; die is als eigenaar aansprakelijk voor schade die veroorzaakt wordt door zijn eigendom. Maar als de eigenaar niet bekend is, kan zowel de rechthebbende op het graf als de houder van de begraafplaats worden aangesproken (als deze niet (kunnen of willen) zeggen wie de eigenaar is).
De eigenaar van de grafsteen kan ook de vrijwilliger en/of de stichting aanspreken omdat diens handeling de steen doet omvallen. Hij kan dan reparatie of een nieuwe steen eisen.
De houder van de begraafplaats kan aansprakelijk zijn als tijdens de werkzaamheden een grote tak van een boom valt en een vrijwilliger verwondt. De houder moet dan bewijzen dat hij regelmatig onderhoud aan de bomen laat verrichten zodat hij alles doet wat van hem verwacht kan worden om ongelukken te voorkomen.
In theorie kan er dus van alles gebeuren. In de praktijk zal dat wel los lopen. Maar ik zou, als ik u was, in de toestemming van de rechthebbende of de eigenaar van de grafsteen wel vast laten leggen dat eventuele schade aan en door de grafsteen voor risico van de rechthebbende of eigenaar is. Maar dat bent u al van plan, schrijft u.
Misschien is het zinvol om voor vrijwilligers een WA-verzekering af te sluiten. Ik heb geen idee van de kosten van een dergelijke verzekering. Maar als die kosten hoog zijn en de risico's laag (een scheur in een broer of jas, bijvoorbeeld), lijkt het misschien niet zinvol. Er is ook een verschil in risico of men bijvoorbeeld met kettingzagen aan de slag gaat dan wel alleen met borstels en water.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
Er is een nieuwe wettelijke regeling voor het eigendom van grafmonumenten per 1 maart 2011: Van wie is de grafsteen?
