Afwenden gevaar
23 oktober 2003
Vraag nummer: 2576 (oude nummer: 3255)
Geachte Heer van der Putten, Beste Willem,
Als de eigenaar van een begraafplaats ontdekt dat een grafbedekking gevaar oplevert is hij volgens mij gerechtigd dit gevaar af te wenden door bijvoorbeeld hekken te plaatsen te stutten of loszittende delen weg te nemen.
Waar ligt hier de grens. Mag de eigenaar van een begraafplaats, zonder contact met de rechthebbende, bijvoorbeeld een loszittend pinakel of ander onderdeel vastmetselen of andere ingrepen verrichten?
Antwoord:
Geachte heer, beste Guus,
Als de houder/eigenaar van een begraafplaats ontdekt dat een grafbedekking gevaar oplevert, is hij gehouden direct de rechthebbende van het graf te waarschuwen om het euvel te verhelpen en het gevaar af te wenden. Bij acuut gevaar is hij niet alleen gerechtigd maar ook verplicht om maatregelen te nemen zoals hekken te plaatsen (denk aan een instortende grote kelder of bouwvallig mausoleum of groot monument) of gevaarzettende delen te stutten of weg te nemen.
Het is moeilijk te zeggen waar de grens ligt. Je kunt het allemaal juridisch beargumenteren, maar meestal komt het neer op het gebruiken van gezond verstand. (Overigens is goed recht en goed juridisch argumenteren ook niet veel anders dan gebruik van gezond verstand. Het is alleen vaak het probleem welke aspecten men in de afwegingen moet betrekken).
De houder van de begraafplaats mag niet op eigen houtje loszittende delen van een monument vast metselen of andere ingrepen plegen, zonder instemming van de rechthebbende. Snel direct ingrijpen zonder vooroverleg mag de houder alleen in gevaarzettende situaties. Anders nooit.
Ondanks dat er (m.i. ten onrechte) veel verwarring is rond de rechten en plichten met betrekking tot het eigendom van en verantwoordelijkheden rond grafmonumenten, is het zo dat de rechthebbende op het graf de zakelijk gerechtigde op het monument is en verantwoordelijk is en blijft. Dat betekent dat ieder ander - ook de eigenaar van de begraafplaats - er met zijn vingers van af moet blijven. Het grafmonument is van de rechthebbende op het graf.
mr W.G.H.M. van der Putten
