Ruimen begraafplaats; plaatsing bordjes bij alle graven?
27 februari 2007
Vraag nummer: 4668 (oude nummer: 8940)
Een begraafplaats is in de jaren 90 officieel gesloten verklaard. De begraafplaats moet geruimd worden en de wensen van nabestaanden zijn geinventariseerd. Echter zijn er een heleboel graven waar geen rechthebbende/nabestaande van bekend zijn. Op de begraafplaats zijn 2 bordjes geplaatst dat nabestaanden zich kunnen melden. Is het niet zo dat bij ieder graf waar geen nabestaande meer van te traceren is een bordje geplaatst moet worden en dan 1 jaar moet blijven staan? Of zijn de 2 bordjes voldoende voor al deze graven?
Vriendelijke groeten.
Antwoord:
Geachte heer,
Dat kan ik zo niet zeggen. Ten eerste is het zo dat door het sluiten van de begraafplaats de grafrechten niet per definitie vervallen zijn. En als de grafrechten niet vervallen zijn, mogen de graven niet geruimd worden. Als grafrechten in de tussentijd afliepen, had gelet op de wet, verlenging aangeboden moeten worden.
Wellicht zijn in dit geval de grafrechten wel vervallen, als bijvoorbeeld bij het uitgeven van de graven altijd de voorwaarde is gesteld dat ze zouden vervallen, als de begraafplaats gesloten zou worden.
Maar dat weet ik niet, want u schrijft er niets over.
Er zijn dus 2 mogelijkheden.
1.
Als de grafrechten vervallen zijn, kan het zo zijn dat in het verleden met nabestaanden de afspraak is gemaakt dat een herbegraving mogelijk was. Die mensen kunnen worden aangeschreven. Als die mensen inmiddels overleden of verhuisd zijn, dan is het netjes en zorgvuldig om te proberen andere nabestaanden op te sporen. 2 algemene bordjes op de begraafplaats vind ik dan wat mager. Het kan mensen die in de waan zijn dat ten aanzien van 'hun' graf wel gegevens bijde administratie bekend zijn, onvoldoende aansproren om het te controleren. Ik zou dan bordjes bij de betreffende graven bepleiten.
Het gaat niet om wettelijke regels en wettelijke termijnen, dus wat dat betreft is er geen voorschrift om die bordjes een jaar te laten staan.
Als het een gemeentelijke begraafplaats is - helaas meldt u daar niets over - dan kan nog het volgende spelen. Veel gemeenten hebben de model-verordening van de VNG overgenomen, waar o.a. in staat dat men bij het ruimen van (de inhoud van) het graf nog bericht krijgt. En als men geen rechthebbende meer kent, moet men een jaar lang een bordje plaatsen, niet in het algemeen, maar bij het betreffende graf.
2.
Als de grafrechten niet vervallen zijn, mogen de graven niet geruimd worden. Ook niet als er geen rechthebbende meer is of bekend is. Want het grafrecht is een zakelijk recht, wat inhoudt dat het rust op de zaak. Het is geen persoonlijk recht. De zaak (het graf) wordt beschermd door het recht. Het is niet zo dat als de persoon (de rechthebbende) er niet meer is, het recht direct vervalt.
Wel kan het zo zijn dat als er geen rechthebbende meer is, onder bepaalde voorwaarden het grafrecht vervallen verklaard kan worden. Maar... dan moest die voorwaarde ook al bestaan op het moment dat het graf werd uitgegeven. De begraafplaatshouder kan die voorwaarde niet later eenzijdig opleggen.
Als er geen rechthebbende bekend is, kan men deze ook door een bordje bij het graf proberen op te sporen. Of een mogelijke opvolger. Ook dan zijn 'algemene' bordjes, 'ergens' op de begraafplaats, naar mijn mening onvoldoende duidelijk.
Ook als bijvoorbeeld gebruik wordt gemaakt van de verwaarlozingsregel van artikel 28 Wlb, moet er een bordje bij het graf staan, of een sticker op het graf zijn aangebracht. Bovendien moet er een mededeling bij de ingang van de begraafplaats zijn aangebracht. De wet stelt dus een dubbele eis qua plek van bekendmaking.
Wat ook kan is, als er nog grafrechten op graven rusten, in goed overleg met de rechthebbenden de graven verplaatsen. Maar dat kan men niet afdwingen.
Ik zou in dit soort situaties niet te zuinig zijn, maar duidelijkheid boven alles stellen en waar wenselijk bordjes plaatsen. Het is even werk en kost een paar centen. Maar het kan veel gezeur en ellende voorkomen.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
