Wanbetaling; overname grafrechten
20 januari 2005
Vraag nummer: 3618 (oude nummer: 5424)
Geachte,
Volgende situatie doet zich voor:
Mw. X geeft per e-mail te kennen dat ze de grafrechten van haar ouders wil opzeggen en vraagt hoe ze dit moet doen. Mw. X reageert vervolgens niet op ons antwoord en wegens wanbetaling, hebben wij de vordering (betreffende verlenging van de grafrechten) op mw. X uit handen gegeven.
Ondertussen komt de broer van mw. X (dhr. Y) langs en geeft te kennen dat hij de grafrechten wil overnemen en dit terwijl mw. X mondeling te kennen heeft gegeven dat ze het graf wil laten ruimen en absoluut niet wil dat iemand anders de rechten kan overnemen.
Mw. X schrijft ook in haar e-mail dat ze de grafherinneringen (omdat mw. X niet reageert, nemen wij aan dat het hier om het monument gaat) wil meenemen. Is het inderdaad zo dat het grafmonument eigendom is van de begraafplaats en wij dus kunnen beslissen wat er met het grafmonument zal gebeuren?
Kunnen we wegens wanbetaling de grafrechten overdragen aan dhr. Y of moeten we de incassoprocedure tegen mw. X doorzetten? En hoe kunnen we dit het beste oplossen betreffende het grafmonument?
Graag vernemen wij van u hoe we in deze situatie het beste kunnen handelen.
Hoogachtend.
Antwoord:
Geachte mevrouw,
Iedereen kan altijd afstand doen van grafrechten, maar ik zou alleen een schriftelijke opzegging met originele handtekening accepteren en geen mailtje. Waarschijnlijk hebt u haar iets soortgelijks bericht.
Uw verhaal is voor mij op een onderdeel even onduidelijk. U zegt dat u de vordering wegens wanbetaling uit handen hebt gegeven. Dat is prima. Maar dan zegt u dat de vordering verlenging van grafrechten betreft. Dat begrijp ik niet goed. Voor verlenging is een actieve handeling van de rechthebbende nodig. Die moet zeggen (schrijven) "Ja, ik wil de rechten weer verlengen met (meestal) 10 jaar." Dat kan niet automatisch. Dat staat echter haaks op uw verhaal over het opzeggen van het grafrecht. Mw X hoeft niet op te zeggen als ze niet wil verlengen, want dan laat ze het gewoon verlopen.
Ik vermoed dat het bij u ietsje ander zit, namelijk dat het grafrecht al enkele jaren geleden verlengd is, maar dat er jaarlijks betaald moet worden. Je hoeft bij een verlenging niet meteen de hele termijn af te kopen; je kunt ook jaarlijks betalen. En dat mw. X nu in verzuim is voor zo'n jaarlijkse betaling. Zit het zo? Dan mag ze best opzeggen, maar dan blijft ze natuurlijk betaling verschuldigd voor het lopende jaar.
Mw X wil het graf laten ruimen. Welnu, daar heeft ze geen recht toe. In het 2e lid van artikel 18 van het beheersreglement van uw begraafplaats staan 2 situaties: graven kunnen worden geruimd met toestemming van de rechthebbende en na afloop van het grafrecht. In beide gevallen beslist de houder van het begraafplaats of hij wil ruimen. Zie enkele andere vragen over het ruimen op verzoek, in de sub-rubrieken 'Graf ruimen' en 'Verordening / reglement' van deze rubriek.
Als mevrouw niet wil dat iemand anders de rechten kan overnemen, zit er voor haar maar 1 ding op: ze zelf houden. Er is geen enkele manier waarop zij verder kan eisen of afdwingen dat niemand het graf overneemt. De begraafplaats is vrij om het graf weer aan een andere persoon uit te geven, als die belangstelling heeft.
Zolang er nog grafrechten op het graf rusten, mag mw. X het monument wegnemen, vlak voor einde van de termijn. Zie artikel 21 derde lid van uw reglement. Maar als de rechten verlopen zijn of vervallen zijn, mag ze nergens meer aan komen. De begraafplaats is dan onbezwaard eigenaar van het monument geworden. De begraafplaats was altijd al juridisch eigenaar, maar het eigendom kende een belangrijke beperking: de zeggenschap en andere lasten en lusten lagen bij de rechthebbende. Als er geen belanghebbende meer is, is er geen beperking van het eigendom meer en kan de begraafplaats geheel vrij beslissen wat er mee te doen. Als er echter iemand anders belangstelling heeft om het graf over te nemen, ligt het voor de hand om het monument gewoon intact te laten en mee uit te geven aan de nieuwe rechthebbende.
U kunt niet wegens wanbetaling de grafrechten overdragen aan de heer Y. Althans niet in 1 stap. In artikel 21 van uw reglement staat dat de grafrechten vervallen, als de rechthebbende in verzuim is en blijft om een verplichting na te komen. Betalen is zo'n verplichting. U kunt mw. X nogmaals manen om te betalen binnen 14 dagen; doet ze dat niet, dan vervallen de grafrechten. Maar de vordering loopt gewoon door. Het is alleen jammer dat uw reglement nog een bepalingen bevat over incasso en de kosten van incassoprocedures. Die komen nu nog geheel voor uw rekening, maar door een aanpassing van het reglement kunnen ze voor rekening van de wanbetaler komen. Ook kan een (commerciële) rente worden gevraagd voor de termijn dat iemand in gebreke is. Een commerciële rente is bijvoorbeeld 1,5% per maand. Dat tikt wel aan.
Als het grafrecht vervallen is, en u een paar weken wacht om even te kijken of mw. X niet alsnog een advocaat inhuurt of anderszins actie neemt of protesteert, dan kunt u het graf uitgeven als nieuw graf aan dhr. Y. Dus voor 20 jaar tegen de geldende voorwaarden van nu. Ik zou het alleen niet aan mw. X schrijven. Daar heeft ze trouwens ook niets mee te maken.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
