Overschrijving grafrecht, terwijl rechthebbende onvindbaar is
6 april 2004
Vraag nummer: 3046 (oude nummer: 4197)
Graag uw aandacht voor het volgende.
Eind vorig jaar zijn de grafrechten van een enkeldiep graf verlopen. Een hele zoektocht door binnen- en buitenland hebben een adres van de rechthebbende - zijn ex-vrouw, opgeleverd.
Middels een fax heb ik haar in kennis gesteld van het verlopen van het grafrecht. Zij is middels deze fax in de gelegenheid gesteld te reageren m.b.t. een eventuele verlenging van tien jaar, oftewel afstand van grafrechten.
Tijdens mijn zoektocht naar eventuele adresgegevens van de rechthebbende kwam ik in contact met de familie van de overledene.
De familie vroeg mij of de mogelijk bestaat, als de eigenlijke rechthebbende afziet van verlenging, de familie de rechten over kan nemen.
Is dit mogelijk?
Moet de rechthebbende hier toestemming voor verlenen als zijzelf afstand zou willen doen van de grafrechten?
Kan de rechthebbende overname van de grafrechten weigeren?
In het laatste geval is uiteraard de vraag of de familie juridisch hier iets aan kan doen.
Met vriendelijke groet,
Sandra Cremers
Antwoord:
Geachte mevrouw,
Als ik het goed begrijp, dan is de rechthebbende nog in leven. U kon en kunt hem echter niet zelf vinden, maar alleen zijn ex-vrouw. En die kon of wilde niet zeggen waar de rechthebbende nu woont.
De grafrechten zijn inmiddels verlopen en de rechthebbende zelf was dus niet bereikbaar. Nu de rechten verlopen zijn, kan het graf aan een ander worden uitgegeven. Daar is geen toestemming van de vroegere rechthebbende voor nodig. De rechthebbende heeft immers alleen zeggenschap zolang het recht loopt; is het recht afgelopen, dan is ook de zeggenschap afgelopen en is de rechthebbende geen rechthebbende meer. Zo simpel is het. Ook de rechthebbende heeft een verantwoordelijkheid om er zelf aan te denken om de rechten te verlengen. Doet hij dat niet en hebt u van uw kant voldoende gedaan om hem op te sporen, dan houdt het op. Voor deze rechthebbende althans.
Zoals ik al zei: u bent nu vrij om het graf aan een derde uit te geven. Als er meerdere aanvragers/belangstellenden zijn, dan ligt het voor de hand dat de rechten gaan naar de persoon die objectief gezien de meest nauwe band heeft. Dat zal eerder directe familie zijn, dan voormalige aangetrouwde familie zoals de ex-vrouw van de rechthebbende.
Zet u het graf maar op naam van een bloedverwant van de overledene. De voormalige rechthebbende hoeft geen toestemming te geven en kan nergens bezwaar tegen maken. Hij heeft letterlijk en figuurlijk zijn rechten laten verlopen. Hij is geen belanghebbende meer in de zin van de Algemene wet bestuursrecht. In gewoon Hollands: hij komt dan te laat. Hij is nu al te laat.
U moet overigens wél altijd kunnen aantonen dat u uw best hebt gedaan om de rechthebbende tijdig te vinden. Dus documenteer een zoektocht altijd met brieven, maak en bewaar aantekeningen van telefoongesprekken en stuur brieven naar een laatst bekend adres aangetekend. Gooi niets meteen weg; bewaar het bewijs van de zoektocht vele jaren. Áls er later ooit nog een probleem opduikt met deze voormalige rechthebbende, zult u of zal uw opvolger zeer gelukkig zijn als u dit soort stukken nog hebt. U moet ook de afdeling Interne Zaken van de gemeente instrueren dit soort dingen niet meteen weg te gooien. Minstens 10 jaar bewaren, zou mijn advies zijn.
mr W.G.H.M. van der Putten
