Overschrijven en algemene wet bestuursrecht
1 juli 2004
Vraag nummer: 3198 (oude nummer: 4468)
Als gemeente hebben we wat problemen over de overschrijving van het recht van begraven. In onze beheersverordening is bepaald dat het recht kan worden overgeschreven op bepaalde bloed- en aanverwanten. Er zijn nu meerdere belangstellenden. Mijn vraag is: wat is de juridische status van het besluit van het gemeentebestuur de grafrechten over te schrijven? Is dat een besluit in de zin van de Algemene wet bestuursrecht? Ik ben geneigd die vraag positief te beantwoorden. Het besluit is immers gebaseerd op een publiekrechtelijke regeling (beheersverordening). Als dat zo is kunnen belanghebbenden daartegen een bezwaarschrift indienen. Wat is uw visie?
Alvast bedankt voor uw reactie.
Antwoord:
Geachte heer of mevrouw,
Het besluit tot uitgifte van een graf of tot overboeking van een graf, of een weigering, of tot het vervallen verklaren van een graf zijn allemaal voor bezwaar vatbare besluiten in de zin van de Algemene wet bestuursrecht. Want het gaat, zoals u terecht opmerkt, op besluiten die gebaseerd zijn op een publiekrechtelijke regeling.
Als er meerdere aanvragen voor een overschrijving liggen, dient de eerste gehonoreerd te worden, indien de aanvrager behoort tot de kring van personen op wiens naam het grafrecht overgeschreven kan worden. De latere aanvragen zijn dan te laat.
Dat er nu meer aanvragen liggen, betekent niet dat ze onderling afgewogen moeten worden. Dat kan ook niet. Als er eerst een aanvraag komt van een kind van de voormalige rechthebbende, een week later van diens 2e vrouw en nog een week later van een ander kind, om maar eens wat te noemen, moet gewoon het eerste gehonoreerd worden. Het had immer ook al zo kunnen zijn dat de eerste aanvraag op de dag van binnenkomst gehonoreerd en afgehandeld was. Dan was het heel duidelijk dat de anderen te laat waren. Nu er meer aanvragen liggen wordt het wat diffuser, maar het principe verandert niet.
Het grafrecht kan verleend worden aan de persoon die - behorend tot de kring van bloed- en aanverwanten - het eerste vraagt. Binnen die kring is er geen hiërarchie, in de zin dat de echtgenote voorgaat op een kind of andersom. Belanghebbenden die afgewezen worden kunnen bezwaar maken, maar ik geef hen normaal gesproken weinig kans. Je kunt een grafrecht maar 1 keer overboeken als gemeente en je kunt en mag zelfs niet gaan zitten wachten totdat er wellicht anderen komen die het ook vragen. Er is inhoudelijk ook geen afweging te maken. Hoe toets je of het ene kind bij leven liever voor de overledene was dan het andere kind, of omgekeerd, om maar eens wat te noemen. De enige reden om iemand om deze situatie vóór te laten gaan is wanneer hij of zij in het testament of codicil van de vorige rechthebbende genoemd wordt als wenselijke opvolger.
Zie ook andere vragen in de sub-rubriek 'Graf overschrijven'. Er zijn een andere vergelijkbare situaties eerder behandeld.
mr W.G.H.M. van der Putten
