Grafrechtovername (voormalige rechthebbende wil rechten terug omdat huidige rechthebbende betalingsachterstand heeft)
31 maart 2008
Vraag nummer: 5324 (oude nummer: 10540)
Hierbij stel ik de volgende vraag,
Een historisch rechthebbende vraagt zijn grafrecht terug. Vader heeft dit destijds overgenomen en zit op dit moment in detentie. Historisch rechthebbende heeft geen contact meer met vader en vader heeft betalingsachterstand in grafonderhoud aanslag jaarlijks onderhoud. De rechten lopen tot 2010. In dit graf ligt zoon en moeder van historisch rechthebbende hij is bang dat indien er geen betaling plaats vindt het graf wordt geruimd. Historisch rechthebbende geeft te kennen dat dit absoluut niet mag gebeuren.
Mag recht in deze worden overgeschreven?
Antwoord:
Geachte mevrouw,
Een 'historisch' rechthebbende - ik neem aan dat u een voormalige rechthebbende bedoelt - is juridisch 'niets'. Hij of zij heeft even veel of even weinig rechten of plichten als iedere andere willekeurige buitenstaander.
Maar ik begrijp de situatie. Het is begrijpelijk dat een naast familielid zich zorgen maakt of het graf wel in stand kan blijven. En dat moet ook mogelijk zijn. De vraag is alleen op welke manier dat kan en op welke termijn.
Het kan in ieder geval niet door het grafrecht zonder toestemming van de huidige rechthebbende over te schrijven. Als de huidige rechthebbende met overschrijving instemt, zou de kwestie eenvoudig op te lossen zijn. Ik vermoed dat dat familielid dat al eens gevraagd heeft, maar dat het geweigerd is, dan wel dat dat familielid het niet durft te vragen.
Uw beheersverordening kent geen regeling dat indien niet aan een of meer verplichtingen in of krachtens de verordening wordt voldaan of wanneer kosten niet worden betaald, de grafrechten vervallen of vervallen kunnen worden verklaard. Dat is in het algemeen onhandig en in dit geval ook jammer. Anders hadden de rechten vervallen kunnen worden verklaard en had het graf als een nieuw graf aan een ander belangstellend familielid uitgegeven kunnen worden.
Wat in dit geval zou kunnen, is dat de 'historisch rechthebbende' op vrijwillige basis de openstaande rekeningen betaalt. Er is geen regel of verplichting dat een rekening alleen door de rechthebbende betaald kan worden; iedereen kan het doen.
Vervolgens kan, indien de huidige rechthebbende indien de grafrechten aflopen maar hij deze niet verlengt, het graf aan de 'historisch' rechthebbende uitgegeven worden.
Het is natuurlijk het meest praktisch als de huidige rechthebbende erkent dat hij de verplichtingen niet voldoet en zich bereid toont om de rechten over te schrijven. Maar dat is niet af te dwingen en uw gemeente mag hem de rechten ook niet ontnemen.
Tot slot merk ik op dat artikel 32 van de beheersverordening van uw gemeente die in 2005 in werking is getreden, onjuist is. Het is onmogelijk te regelen dat het grafrecht op een eigen graf eindigt door het overlijden van een tweede rechthebbende of, indien deze rechthebbende een niet-natuurlijke persoon is, dat het grafrecht eindigt twintig jaar nadat het grafrecht op deze rechthebbende werd overgeschreven. Dit is heel erg verschrikkelijk in strijd met de Wet op de lijkbezorging. Er is altijd recht op verlenging van een uitsluitend recht op een graf. En een lopend grafrecht kan niet door een bepaling in de verordening eindigen of worden opgezegd. Het is 100% in strijd met het zakelijke karakter van het grafrecht, dat (dus) op de zaak rust en niet afhankelijk kan zijn van de persoon die het recht uitoefent. Strijd met de wet en strijd met het recht, zou een rechter oordelen.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
