Bezwaar tegen nieuwe rechthebbende graf na afstand doen
1 februari 2023
Vraag nummer: 66077
Beste, de huidige rechthebbende heeft afstand gedaan van een graf. De grafrechten zijn verlopen maar het graf is nog niet geruimd (bovengronds). Nu wil een zoon het overnemen. De rechthebbende die afstand heeft gedaan, heeft hier grote bezwaren tegen, ze wil dat het graf geruimd gaat worden.
Kan /mag ik de grafrechten overzetten op de zoon?
Kan het monument/grafteken wel geruimd worden door de 'oude rh' ? Dien ik / ben ik verplicht om de 'oude' rechthebbende te informeren over de gewenste overname van de grafrechten door de zoon? (dit hebben ze geeist)
Ik hoor graag van u!
Met vriendelijke groet,
XX
Antwoord:
Geachte mevrouw,
Deze vraag heb ik in diverse varianten al vaker behandeld in de subrubriek 'Graf overschrijven'.
Ja, u kunt de grafrechten op naam van de zoon zetten. Maar wel in de vorm van een nieuwe uitgifte, want er is geen sprake van een overdracht van een oude naar een nieuwe rechthebbende.
Een rechthebbende die afstand heeft gedaan van een graf, of die grafrechten niet verlengd heeft, kan niet eisen dat het graf en het grafmonument geruimd worden en kan ook niet voorkomen dat een belangstellend familielid of vriend of collega de grafrechten krijgt.
In het geval dat een zoon de grafrechten graag heeft, kan de voormalige rechthebbende dat dus niet verhinderen.
De nieuwe rechthebbende kan ook het bestaande grafmonument op het graf krijgen. Het grafmonument is na de afloop van het grafrecht door natrekking eigendom geworden van de gemeente als eigenaar van de ondergrond van de begraafplaats. De vroegere rechthebbende heeft er geen zeggenschap meer over; als zij het monument had willen hebben, of gewild had dat het vernietigd zou worden, had zij het moeten (laten) afnemen en verwijderen voor het einde van de termijn dat zij rechthebbende was.
Een rechthebbende kan nooit eisen dat een graf wordt geruimd. In de wet staat uitdrukkelijk dat de houder van een begraafplaats beslist over ruimen: in artikel 31 lid 2 Wlb staat: "Het ruimen geschiedt niet dan op last van de houder van de begraafplaats (...)".
De bedoeling van begraven en begraafplaatsen is, dat een graf zo lang blijft bestaan als dat er nabestaanden zijn die daar behoefte aan hebben. De gemeente kan redelijkerwijs niet weigeren om het graf uit te geven aan iemand die daar behoefte aan heeft. De gemeente kan ook niet weigeren om het grafmonument te laten staan. De gemeente heeft geen redelijk motief om het grafmonument op verzoek van de vroegere rechthebbende te verwijderen.
De wens tot het ruimen van het graf of het grafmonument is in zo'n situatie waarschijnlijk alleen ingegeven door het motief om anderen dwars te zitten of een einde te maken aan de nagedachtenis van de overledene. Dat zijn geen motieven waar de houder van een begraafplaats aan mee kan werken.
De gemeente is niet verplicht om een vroegere rechthebbende te informeren over het overnemen van de grafrechten door een derde.
Aan de andere kant is het wel zo dat als een burger bepaalde inlichtingen wenst van de gemeente, de gemeente als overheid verplicht is om informatie te verstrekken. Maar dan moet er een concrete vraag zijn. Ik begrijp uit uw woorden ('Dat hebben ze geeist'), dat zo'n verzoek er ligt. In dat geval kunt u er niet onderuit om de vroegere rechthebbende daarover te informeren.
Maar dan is het vervolgens de vraag wat u moet vertellen en wanneer u wat moet vertellen. U hoeft niet meteen te vertellen "De zoon heeft naar de grafrechten gevraagd". Die informatie heeft juridisch geen waarde en geen betekenis en is in strijd met privacybescherming. Want er is nog niets gebeurd.
U moet het zakelijk houden en u kunt NADAT de grafrechten op naam van de zoon zijn gezet, de vroegere rechthebbende schriftelijk mededelen dat het graf per een bepaalde datum opnieuw is uitgegeven. Let op: u mag NIET zeggen aan WIE het graf is uitgegeven, want dat is een privacygevoelig gegeven.
Ik sta in dubio of u bij die mededeling dat het graf opnieuw is uitgegeven aan iemand, ook zou moeten vertellen dat een bezwaarschrift tegen dat besluit tot uitgifte van het graf zou kunnen worden ingediend dan wel een voorlopige voorziening zou kunnen worden gevraagd bij de rechtbank. Enerzijds zie ik niet dat een derde een (direct persoonlijk) belang zou kunnen hebben bij het indienen van een bezwaarschrift, zoals de Algemene wet bestuursrecht eist. Anderzijds is wel sprake van een beschikking, die in principe voor bezwaar vatbaar is.
Het bestuursrecht is niet op alle vlakken heel helder. Hier kan uw gemeente een eigen beleid in hebben; dat zou u intern met Juridische Zaken kunnen bespreken.
Voor andere lezers van deze rubriek merk ik op dat die openbaarheid een specifiek punt van de gemeente is. Bijzondere begraafplaatsen zouden dat probleem niet hebben; zij hoeven in beginsel geen informatie over de uitgifte van het graf te verstrekken.
Zie vergelijkbare vragen in de subrubrieken 'Graf ruimen' en 'Eigen graf, particulier graf of familiegraf' en de subrubriek 'Graf overschrijven'.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Nieuwe site voor mensen die zelf de regie over hun overlijden in handen willen hebben:
www.exit.nl. Met:
- documenten voor medische beslissingen: euthanasieverklaring, volmacht, behandelverbod etc.;
- uitvaartwensen vastleggen;
- een eenvoudige crematie regelen.
TIPTIP
Laat nabestaanden niet onnodig zoeken naar oude polissen. Registreer of u een uitvaartverzekering hebt op Uitvaartverzekeringsregister.nl
Ook verstandig om in te vullen als u GEEN verzekering hebt.
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages – kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden.
Zoals: Wie is verantwoordelijk voor de kosten van de uitvaart?
TIP
Melden van overlijden. Landelijk gratis meldnummer overlijden: 0800-783 73 43.
TIP
Regel hier uw begrafenis of crematie.
