Wat is het verschil tussen een huurgraf en koopgraf?
20 oktober 2004
Vraag nummer: 3393 (oude nummer: 4835)
Wat is het verschil tussen een huurgraf en een koopgraf?
Mvrgr,
XX
Antwoord:
Geachte heer of mevrouw,
Een eenvoudige vraag, waar het lastig antwoord op te geven is. Wat het verschil is tussen een huurgraf of een koopgraf hangt namelijk af van de begraafplaats waar deze graven liggen. Met een koopgraf wordt gewoonlijk een eigen graf bedoeld, maar de term huurgraf wordt soms gebruikt voor een bepaald type eigen graf en soms voor een plaats in een algemeen graf.
Er zijn twee soorten graven. De ene soort is het eigen graf - een 'graf met een uitsluitend recht' zegt de wet - waarvan de rechthebbende beslist wie er begraven wordt. In dit type graf worden meestal echtparen begraven of ouders met een jong overleden kind, ongehuwde broers en zussen, etc. Het gaat om graven die 20 jaar of langer bestaan.
De andere soort is het algemene graf. Er is bij dit type graf geen rechthebbende die beslist wie er in het graf begraven worden. De houder van de begraafplaats beslist wie erbij elkaar begraven worden. De heer De Vries die maandag overlijdt komt onderin, de stoere knaap die op dinsdag met zijn brommer de bocht te gevaarlijk nam komt erboven en de heer Smits die op woensdag overlijdt komt als bovenste. Donderdag gaat het verder met het buurgraf. Een algemeen graf bestaat meestal 10 jaar. Omdat er mensen worden begraven die niets met alkaar te maken hebben, is er geen gemeenschappelijk grafmonument zoals bij eigen familiegraven, maar zijn er meestal 3 verschillende kleine gedenkstenen.
Op sommige begraafplaatsen noemt men een eigen graf een koopgraf en een (plaats in een) algemeen graf een huurgraf. Op andere begraafplaatsen noemt men oude eigen graven een koopgraf en nieuwe eigen graven huurgraven; en de algemene graven noemt men algemene graven. Dat is dus heerlijk verwarrend en een bron van misverstanden.
Maar dit geldt nadrukkelijk niet voor alle begraafplaatsen. De meest gangbare en gebruikte term is 'eigen graf'; dit sluit het meest aan bij de wettekst.
De term koopgraf werd in het spraakgebruik soms gebruikt voor graven die vroeger, tot de jaren 1950-1960, voor onbepaalde tijd werden uitgegeven. In oude wetgeving stond namelijk ook dat wie een dergelijk graf had, als 'eigenaar' moest worden aangemerkt. Eigendom en koop zijn begrippen die juridisch dicht bij elkaar liggen. Maar die niet geheel juist zijn in relatie tot graven. Men koopt namelijk nooit een graf en men is nooit eigenaar. Men koopt namelijk niet de ondergrond; die blijft eigendom van de begraafplaatshouder (maar ook hier zijn uitzonderingen, bijvoorbeeld als de exploitatie is ondergebracht bij een stichting; dan is de stichting de begraafplaatshouder). Voor echte koop zou transport bij de notaris nodig zijn en inschrijving in het register van het kadaster. Daar is geen sprake van. Men 'koopt' alleen het recht om op die plek een of meer personen te begraven en begraven te houden.
Toen men op een aantal begraafplaatsen stopte met het uitgeven van graven voor onbepaalde tijd en men eigen graven voor bepaalde tijd, bijvoorbeeld 20 of 30 jaar, ging uitgeven, werden die graven voor bepaalde tijd wel huurgraven genoemd, om het tijdelijke karakter van het grafrecht aan te geven. Huur was tijdelijk versus koop was voor altijd.
Op andere begraafplaatsen noemde men echter de algemene graven huurgraven. En nog steeds.
In een wet zal men nooit de termen koopgraf en huurgraf tegenkomen. De term koopgraf heb ik ook nooit in een officiële verordening of reglement gezien. Het is echt een term uit het spraakgebruik. In verordeningen en reglementen komt wel regelmatig de term huurgraf voor. Maar op de ene begraafplaats wordt daarmee een eigen graf bedoeld en op de andere een algemeen graf, wat dus totaal anders is.
Het is dus zaak om wanneer zo'n term gebruikt wordt, bij de begraafplaats altijd na te vragen wat nu precies bedoeld wordt. Er worden soms hele vervelende vergissingen gemaakt.
Uit de termen 'koopgraf' en 'huurgraf' alleen kan men dus niets afleiden voor wat betreft de termijn en de voorwaarden van de rechten. Men moet altijd naar de aktes van uitgifte van die graven kijken om te weten voor welke termijn ze zijn uitgegeven. Als het niet in de akte staat of er geen akte is, kan men kijken naar de beheersverordening of het beheersreglement van de betreffende begraafplaats. Als er (nog) geen beheersverordening of geen beheersreglement was, kan men kijken naar de tarieflijsten van de betreffende begraafplaats. Vaak staat daar ook een termijn van uitgifte in.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
Naschrift:
Sinds 2010 worden 'eigen graven' en 'graven met een uitsluitend recht' in de Wet op de lijkbezorging aangeduid met de term 'particulier graf'.
