Waarom 20 jaar? (Waarom geen langere termijnen?)
13 november 2004
Vraag nummer: 3466 (oude nummer: 4942)
Artikel 28 Wet op de Lijkbezorging luidt:
"1. Een uitsluitend recht op een graf, welke vorm aan dit recht ook wordt gegeven, kan uitsluitend schriftelijk worden gevestigd. Het recht kan voor onbepaalde tijd of voor een bepaalde tijd van tenminste twintig jaren worden verleend."
De termijn is dus minimaal 20 jaar en langer is mogelijk, zelfs voor onbepaalde tijd. Waarom houdt iedereen zich toch aan die 20 jaar?
Antwoord:
Geachte heer,
Niet iedereen houdt zich aan die 20 jaar, maar velen wel. Het is een eigen keuze die men kan maken.
Er zijn wel begraafplaatsen met langere termijnen, maar die zijn niet dik gezaaid. Ik schat dat 80% van de begraafplaatsen voor de eigen graven een termijn van 20 jaar hanteert, zo'n 15% hanteert 30 jaar en 5% geeft (naast die 20 of 30 jaar ook nog eens) de keuze voor een andere of langere termijn.
Persoonlijk meen ik dat 20 (of 30) jaar een verstandige keuze is. Het uitgeven van graven voor langere termijnen brengt risico's met zich mee.
U moet eens kijken hoeveel vragen in deze adviesrubriek staan die luiden "Hoe kom ik van die lange of eeuwige termijnen af?". Er wordt nooit gevraagd "Hoe kan ik van een gewoon graf een eeuwig graf maken?" Althans, de begraafplaatshouder stelt die vraag niet.
Wie een graf voor lange termijn uitgeeft, neemt een voorschot op de toekomst. Ervaring leert dat men niet in de toekomst kan kijken en dat er op termijn (financiële) problemen kunnen optreden. Als men een graf uitgeeft, komt er direct geld binnen, maar het onderhoud en andere kosten van de begraafplaats lopen gedurende de hele termijn. Hoe financiert men op de lange termijn die kosten, als er minder inkomsten zijn? Er zijn al heel wat begraafplaatsen die 'm de afgelopen decennia geknepen hebben toen crematie opkwam en de inkomsten van de begraafplaats terug liepen. Er waren wel verplichtingen voor bestaande graven, maar men kreeg een financieel probleem. Er zijn vele tientallen, wellicht wel ruim 100, begraafplaatsen die van oorsprong kerkelijk waren overgegaan naar de gemeente omdat de kerk het niet kon bolwerken. Dat is voor een heel groot deel te herleiden naar het uitgeven van graven voor lange termijn, zonder voldoende reserves en zonder voldoende nieuwe inkomsten.
Wilt u opnieuw in die valkuil vallen?
Momenteel is het vriesdrogen in discussie. Vriesdrogen is een nieuwe vorm van lijkbezorging. Ik weet dat op dit moment onderzoeken plaats vinden naar de milieu-effecten er van en ik schat in dat vriesdrogen niet als de meest milieuvriendelijke of ecologisch wenselijke manier van lijkbezorging uit de bus komt. Ik zie ook niet zo snel gebeuren dat vriesdrogen wettelijk wordt toegestaan. Ik denk dus ook dat het niet wordt ingevoerd. Maar, stel dat ik me vergis en het totaal verkeerd inschat. Wat zou dit dan betekenen voor de exploitatie van begraafplaatsen? Tegenvallende inkomsten op termijn, maar hoe erg? Met zekerheid is dat nu niet te zeggen.
Stel dat nog een andere hele nieuwe manier van lijkbezorging wordt gevonden en (wel) wordt ingevoerd. Wat dat?
Ik denk dat er op dit moment een heel veilig systeem is om graven voor relatief korte termijnen uit te geven, met het recht om vervolgens telkens met 10 jaar te verlengen. Het grote voordeel is dat de begraafplaats altijd een actief kostendekkend tarief kan blijven hanteren en niet in 2004 moet gaan gokken wat in 2054 de onderhoudskosten zouden kunnen zijn. Men kan in 2024, 2034, 2044 en 2054 altijd een juist tarief hanteren.
Er wordt door m.n. kerkelijke begraafplaatsen met lange termijnen soms ook wel gedacht: we zetten het geld zolang op de bank of we beleggen het. Maar met een bankrekening houdt men de inflatie niet bij en het woord 'beleggen' kunnen veel mensen niet meer horen na hun ervaringen van de afgelopen jaren. Dit zijn dus ook weer de probleemkandidaten.
Een ander punt is dat veel variatie in termijnen vaak lastig is met begraafplaatsbeheer op termijn. Als men vakken wil ruimen of paden wil verbreden of de grafmaat wil veranderen, zitten vaak de graven met lopende termijnen in de weg.
Het kan best wel eens aardig zijn om graven voor langere termijn uit te geven, maar ik zou het als begraafplaats alleen doen als er volop ruimte voor de komende decennia is (dat is voor bestaande kerkelijke begraafplaatsen vaak niet het geval) en het maar een zeer klein deel van het totale aantal graven betreft, zodat de risico's beperkt zijn.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
