Waar staan de rechten en plichten van de eigenaar of rechthebbende van een graf
13 september 2021
Vraag nummer: 63568
Geachte heer van der Putten,
Ik kom nog even terug op mijn vorige vraag nummer 63553. Kunt u zeggen in welke wet de rechten en plichten van de eigenaar en/of rechthebbende van een graf geregeld zijn? (ik weet niet of "eigenaar" en "rechthebbende" hetzelfde is).
Opnieuw dank voor uw reactie.
Antwoord:
Geachte heer,
De rechten en plichten van de eigenaar of rechthebbende van een graf kan men op 4 plaatsen vinden:
- in landelijke regelgeving: de Wet op de lijkbezorging en het Besluit op de lijkbezorging en hun parlementaire geschiedenis;
- in lokale regelgeving (als het een gemeentelijke begraafplaats betreft): de Verordening op het beheer en de exploitatie van de begraafplaats (de beheersverordening) en de Verordening op de graf- en begraafrechten of de Verordening lijkbezorgingsrechten (en soms zijn er nog andere benamingen), of lokale reglementen bij niet-gemeentelijke begraafplaatsen (van een kerkgenootschap of een stichting of vereniging), het beheersreglement;
- in overeenkomsten of aktes waarmee een graf is uitgegeven;
- in jurisprudentie, dus uitspraken van rechters.
Het belangrijkste zijn de regels in de beheersverordening of het beheersreglement. In de wet staan alleen de termijnen voor het uitgeven en het verlengen van een gebruiksrecht op een graf. En de regel bij ernstige verwaarlozing van het graf, dan kunnen de rechten vervallen. In het Besluit op de lijkbezorging staat een regel voor het aantal overledenen in kisten in een graf.
De belangrijkste en meeste regels staan in de beheersverordening of het beheersreglement. Regels voor grafmonumenten staan meestal in een uitvoeringsregel van de beheersverordening of het beheersreglement.
Als ik dit opschrijf besef ik dat het allesbehalve overzichtelijk is. Dat klopt, het is ook niet overzichtelijk. Dat komt omdat van oudsher alle begraafplaatsen eigen regels hadden, die allemaal verschillen. De wetgever heeft er bewust voor gekozen om die oude regels te handhaven. Dat is voor alle partijen het makkelijkste: dat het blijft zoals het is, waar men ooit voor gekozen heeft.
Het is ondoenlijk om te zeggen wat 'de rechten en plichten' van de rechthebbende van een graf zijn. Want daar kun je in theorie wel een boek van ruim 10.000 bladzijden over volschrijven, als je de situatie van alle rechthebbenden op alle begraafplaatsen wilt gaan beschrijven. Want er zijn ongeveer 4.000 begraafplaatsen en overal is alles anders. Op sommige begraafplaatsen zijn er 75 varianten van een grafrecht met grafbedekking. Dat valt niet te beschrijven. Nu ja, het kan wel, maar niet binnen een jaar.
Wat men moet doen is kijken wat het concrete vraagpunt of probleem van een rechthebbende met een graf is en dan de juiste regel opzoeken. Soms is er geen regel of is die onduidelijk en dan moet je in rechterlijke uitspraken gaan zoeken of er voorbeelden of andere aanknopingspunten zijn. Soms zijn ook handvatten te vinden in de behandeling van een wetsvoorstel in de Tweede en Eerste Kamer.
Met de eigenaar van een graf en de rechthebbende van een graf wordt meestal dezelfde persoon bedoeld. Vroeger heette een 'particulier graf' een 'eigen graf' en sprak de wet (tot 1 juli 1991) over de 'eigenaar' van een graf. In oude documenten - die vaak nog steeds gelden - zul je dus de oude termen 'eigendom' en 'eigenaar' tegenkomen.
Op sommige vragen zult u nergens een antwoord vinden. Zoals uw vorige vraag nummer 63553. Daar geldt het algemeen juridische uitgangspunt, dat de eigenaar of rechthebbende het voor het zeggen heeft. En dat anderen, die menen inspraak of rechten te hebben, dat zelf zullen moeten aantonen. De eigenaar hoeft niet aan te tonen dat derden geen inspraak of zeggenschap hebben.
Zoals ik al eerder schreef: als de kinderen uit het eerste huwelijk menen zeggenschap te hebben, zullen zij dat moeten aantonen. U hoeft niet aan te tonen dat ze het niet hebben.
Dat iets niet bestaat, kun je niet bewijzen. Als iemand stelt dat iets wel bestaat, zal hij dat moeten bewijzen.
U vraagt naar een wet. Het principe 'Wie stelt moet bewijzen' staat in diverse wetten en blijkt uit duizenden rechtszaken. Bijvoorbeeld in artikel 150 van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering staat: "De partij die zich beroept op rechtsgevolgen van door haar gestelde feiten of rechten, draagt de bewijslast van die feiten of rechten, tenzij uit enige bijzondere regel of uit de eisen van redelijkheid en billijkheid een andere verdeling van de bewijslast voortvloeit."
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Een uitvaart zoals u dat wilt, zonder compromisssen. Regel hier uw uw exclusieve begrafenis of crematie.
TIP
Laat nabestaanden niet onnodig zoeken naar oude polissen. Registreer of u een uitvaartverzekering hebt op Uitvaartverzekeringsregister.nl
Ook verstandig om in te vullen als u GEEN verzekering hebt.
TIP
Vergelijk snel en eenvoudig offertes van uitvaartondernemers via de site Uitvaartoffertes.nl
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages – kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden.
Zoals: Wie is verantwoordelijk voor de kosten van de uitvaart?
TIP
Melden van overlijden. Landelijk gratis meldnummer overlijden: 0800-783 73 43.
TIP
Regel hier uw begrafenis of crematie.
