Urnengraven en urnennissen voor 5 jaar
9 januari 2010
Vraag nummer: 7211 (oude nummer: 14748)
Geachte mr. van der Putten,
Hierbij de volgende vraagstelling:
Ingevolge nieuwe wet op de lijkbezorging: wat is de minimale periode uitgifte uitsluitend recht urnengraf / urnennis ?
In diverse artikelen op internet staat vermeld dat dit minimaal een periode is van 10 jaren en vrij maximaal.
Toch lees ik op diverse web-sites van gemeenten in Nederland dat er ook uitgegeven wordt voor een periode van 5 jaar.
Heeft de gemeente hier een vrijheid in ?
c.q wat zijn de consequenties ?
Hoogachtend,
XX
gemeente Y
Antwoord:
Geachte heer,
In het verleden, dat wil zeggen tot 1 januari jongstleden, was de wettelijk vastgelegde minimumtermijn van een uitsluitend recht op een urnengraf of urnennis 20 jaar.
Sinds 1 januari is 10 jaar de kortst mogelijke termijn van een uitsluitend grafrecht. Niet alleen op 'gewone' graven in de grond maar ook op urnengraven en op nissen in een muur of in een gebouwtje kan men grafrechten vestigen.
Ja, ik heb ook wel vaker gezien dat gemeentelijke en kerkelijke begraafplaatshouders en ook een aantal crematoria uitsluitende rechten op urnengraven en urnennissen voor 5 jaar verlenen. We kunnen onmiddellijk constateren dat dat juridisch onjuist is.
Wat is de consequentie? Zolang er niemand een probleem mee heeft of over maakt, is er niets aan de hand. Dat geldt voor alles in het leven en in het recht. Het rijden door een rood stoplicht heeft geen consequentie als geen agent het ziet. Zelfs een moord heeft geen consequentie als niemand het slachtoffer mis en de politie er niet achter aan gaat. Als iemand een huurcontract heeft voor 1 jaar, maar als zowel huurder en verhuurder er mee eens zijn dat het feitelijk na een half jaar kan worden opgezegd of tot twee jaar wordt opgerekt, is er ook geen probleem.
Ook voor onwettige termijnen van graven en urnenruimten is er geen probleem als beide partijen er mee akkoord zijn.
Er kan wel een probleem komen als bijvoorbeeld een goocheme rechthebbende stelt: "Ik heb een uitsluitend recht op een urnengraf, in mijn contract uit 2008 staat 5 jaar, maar wettelijk gezien was de minimumtermijn 20 jaar, dus ik heb eigenlijk een recht dat volgens de wet 20 jaar geldt en ik hoef in 2013 niet te verlengen, maar pas in 2028 een verlenging te betalen." Ik denk dat men voor de rechter best nog wel een kans maakt met deze stelling. Aan dat soort problemen moet men dus denken.
Of dat een rechthebbende een recht na 5 jaar niet verlengt, de houder van de begraafplaats vervolgens de asbus verwijdert en dat de rechthebbende hem vervolgens op de vingers tikt dat hij dat niet had mogen doen. Want het recht was langer geldig.
Of dit houdbare stellingen zijn weet je eigenlijk alleen wanneer ze een of meerdere keren aan een rechter zijn voorgelegd. Dat is nog nooit gebeurd, bij mijn weten.
Het is best mogelijk voor gemeenten en andere houders van begraafplaatsen om urnengraven en ruimtes in urnenmuren en columbaria voor 5 jaar uit te geven. Maar dat moet men dan niet doen in basis van een uitsluitend grafrecht, maar op basis van een gebruiksrecht zoals bij een algemeen graf. Men kan dat gebruiksrecht dan een beetje aankleden met extra zeggenschap, zoals dat men exclusief mag bepalen wiens asbus in dat graf of die nis worden bijgezet.
Het is in mijn ogen dus niet verstandig om uitsluitende rechten op urnengraven en -nissen voor 5 jaar uit te geven. Er kunnen problemen ontstaan die men eenvoudig kan voorkomen door het juridisch wel waterdicht te regelen.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
