Uitsluitend recht en recht voor bijzetten van een asbus
19 mei 2011
Vraag nummer: 24690 (oude nummer: 16732)
Geachte heer Van der Putten,
Het recht dat op grond van een verordening begraafrechten verschuldigd is voor het uitsluitend recht is m.i. een recht als bedoeld in artikel 229, lid 1, sub a, van de Gemeentewet.
Bent u van mening dat de rechten die vrijwel alle gemeenten vervolgens in rekening brengen voor het daadwerkelijk begraven van een lijk of asbus daarin ook moet worden beschouwd als een recht als bedoeld in sub a van het eerste lid van artikel 229, lid 1, Gemw? De gemeente verricht deze handeling immers vrijwel nooit zelf. De asbus wordt door de steenhouwer geplaatst en het begraven gebeurt door de begrafenisondernemer. Toch wordt altijd naast het uitsluitend recht nog het recht voor het begraven/plaatsen asbus in rekening gebracht.
Hierdoor ontstaat de situatie dat m.i. twee maal wordt betaald voor het 'gebruik' zoals genoemd in artikel 229, lid 1, sub a, Gemw. Naar mijn mening zou er wel een grondslag zijn voor het heffen van de rechten voor het daadwerkelijk begraven of bijzetten als de gemeente deze dienst zelf verricht. Er is dan sprake van een recht als bedoeld in sub b van artikel 229, lid 1, Gemw.
Graag hoor ik uw mening over deze kwestie.
Vriendelijke groet, F. Dijkmann
Antwoord:
Geachte heer,
Voor de lezer die deze bepalingen niet kent, geef ik even de tekst van artikel 229, lid 1:
1. Rechten kunnen worden geheven ter zake van:
a. het gebruik overeenkomstig de bestemming van voor de openbare dienst bestemde gemeentebezittingen of van voor de openbare dienst bestemde werken of inrichtingen die bij de gemeente in beheer of in onderhoud zijn;
b. het genot van door of vanwege het gemeentebestuur verstrekte diensten
c. (...).
Zoals bij bijna alle wettelijke regelingen geldt ook voor artikel 229, eerste lid, aanhef en onderdelen a en b, van de Gemeentewet dat niet alleen de tekst van de wet maar ook de wetsgeschiedenis en jurisprudentie bepalend zijn voor de juiste uitleg en toepassing.
Als een gemeente een dienst zelf verricht is m.i. sprake van een recht als bedoeld in artikel 229, eerste lid, aanhef en onderdeel b.
Als de gemeente een dienst niet zelf verricht kan zij toch een recht heffen dat valt onder artikel 229, eerste lid, aanhef en onderdeel a.
Overigens heb ik nooit gehoord dat steenhouwers asbussen plaatsen. Begrafenisondernemers 'begraven' wel in de zin dat zij gewoonlijk de kist in het graf laten zakken. Maar het (laten) delven van het graf is gewoonlijk een zaak van de houder van de begraafplaats. Net als het sluiten van het graf.
Ik kan mij wel voorstellen dat er twee of drie keer wordt betaald voor het 'gebruik' van een graf. Maar ik denk dat een gemeente het telkens ziet als een ander of aanvullend gebruik, zoals gewoonlijk tot uitdrukking wordt gebracht in de tarieventabel behorend bij de rechtenverordening.
Maar als u of een ander meent dat het wel telkens hetzelfde gebruik is, zou de kwestie in een voorkomend geval getoetst kunnen worden door de belastingsrechter.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
