Rechthebbende familiegraf, onterecht veranderd?
8 mei 2019
Vraag nummer: 57837
Mijn opa en oma hebben een familiegraf 'aangeschaft' waar zij beide bijna 50 jaar geleden in begraven zijn. De rechthebbende van het graf is altijd een van hun kinderen geweest. De laatst mij bekende is mijn moeder. Een tante van mij is in 2009 overleden en ook in dit graf begraven. Zij was tot nu de laatste die in dit graf is begraven. Inmiddels is er nog 1 kind van mijn opa en oma over die nu graag bij leven een en ander wil regelen voor zijn uitvaart. Mijn moeder heeft voor zij overleed in 2010 de papieren van het graf, waarin zij als rechthebbende staat, aan deze oom gegeven omdat hij aangaf dat hij graag ook hierin begraven wilde worden. Wij zijn altijd in de veronderstelling geweest dat mijn moeder nog steeds de rechthebbende is, ondanks dat zij overleden is. Nu de gezondheid van mijn oom achteruit gaat wilde hij dus een en ander regelen. Tot onze verbazing blijkt volgens de beheerder van de begraafplaats dat in 2009, voordat mijn tante werd begraven, de dochter van mijn tante rechthebbende te zijn geworden. Ik probeer nu te achterhalen hoe dit kan zonder dat mijn moeder toestemming heeft gegeven.
Op zich zou het geen probleem zijn, maar de dochter van mijn tante wil dus niet dat er aan het graf gezeten wordt en weigert iedere medewerking. Mijn vraag is, wat kan ik hieraan doen. Volgens mij zijn de grafrechten onterecht naar haar overgegaan omdat de toenmalige levende rechthebbende, mijn moeder dus, geen toestemming heeft gegeven om de rechten over te dragen aan mijn nicht.
Met vriendelijke groeten
Antwoord:
Geachte mevrouw,
Het was geen goed idee van uw moeder om de papieren van het graf voor haar overlijden aan een oom te geven. Dat heeft namelijk geen enkele betekenis en heeft geen gevolgen. Zoiets schept meestal alleen verwarring en verkeerde verwachtingen.
Ik ken maar 1 begraafplaats van de ongeveer 4.000 begraafplaatsen in Nederland, waar het hebben van een akte van het graf ook inhoudt dat men rechthebbende van een graf is. Dat is de RK begraafplaats in Groningen. Op deze manier is een graf een 'graf aan toonder'. Dat is geen verstandig systeem omdat verlies of diefstal van de akte of brand ook het einde van het grafrecht kan betekenen. Bovendien moeten grafrechten op een kerkelijke begraafplaats altijd in de vorm van een overeenkomst (in tweevoud) worden uitgegeven, of in ieder geval een document waar een wederzijdse verplichting uit blijkt. Maar dat terzijde.
Als uw moeder dacht met het geven van de papieren iets te regelen, vergiste zij zich.
Zeer waarschijnlijk hanteert de begraafplaats waar het hier om gaat - u noemt helaas niet om welke begraafplaats het gaat - de regel dat als de rechthebbende van een graf overlijdt, er binnen 6 of 12 maanden een nieuwe rechthebbende moet komen. Want 99,9% van de begraafplaatsen kennen een dergelijke regel. Toen uw moeder overleed, begon een dergelijke termijn te lopen.
Het is een geheel onjuiste veronderstelling van u dat uw moeder rechthebbende kon zijn en blijven, ook na haar overlijden. Dat is juridisch onmogelijk. Zoiets bestaat in het Nederlands recht niet. Een overledene heeft geen rechten en plichten meer. Die gaan in principe over op de erfgenamen, tenzij er bijzondere regelingen gelden. Voor grafrechten geldt een bijzondere regeling: je kunt ze niet automatisch erven, maar ze moeten worden overgeschreven.
Na het overlijden van uw moeder waren de rechten 'vrij' en konden ze worden gevraagd door iedereen die er belangstelling voor had. Dus ook de dochter van uw tante.
Als de dochter van uw tante de grafrechten heeft gekregen toen uw moeder nog leefde, zonder de schriftelijke toestemming van uw moeder, is bij de begraafplaats een grote fout gemaakt.
Als het nichtje de rechten heeft gekregen na het overlijden van uw moeder, is het juridisch in orde.
Ik begrijp van u dat het nichtje de rechten heeft gekregen voordat uw moeder is overleden; dat zou dus onterecht zijn. Maar nadat uw moeder is overleden zouden - als het nichtje de rechten niet al had - de rechten naar het nichtje hebben kunnen overgaan.
Niemand anders heeft sinds 2010 de rechten gevraagd, begrijp ik. Dan had het nichtje in 2010/2011 de rechten kunnen vragen. Dan zou het resultaat hetzelfde zijn als nu.
Het wordt nu heel theoretisch om te zeggen dat het nichtje in 2009 de rechten niet had mogen krijgen, als zij in 2010 de rechten probleemloos zou kunnen hebben krijgen.
De rest van de familie heeft ten onrechte geen actie ondernomen en sinds 2010 haar kans om de rechten te verwerven, laten verlopen. Dan is er op dit moment niets meer aan te doen.
Er staan termijnen voor het kunnen ondernemen van actie tegen verkeerde overschrijvingen. Die termijnen zijn verschillend, afhankelijk van de vraag of het om een gemeentelijke of een kerkelijke of een andere begraafplaats gaat. Daar hebt u niets over geschreven. Maar voor elk type begraafplaats zijn de termijnen om juridisch bezwaar te kunnen maken al lang verlopen.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
Naschrift:
Zie ook vraag 59589 'Grafrecht wel of niet erven 1' en vervolgvraag 59682 'Grafrecht wel of niet erven 2'.
TIP
Laat nabestaanden niet onnodig zoeken naar oude polissen. Registreer of u een uitvaartverzekering hebt op Uitvaartverzekeringsregister.nl
Ook verstandig om in te vullen als u GEEN verzekering hebt.
TIP
Vergelijk snel en eenvoudig offertes van uitvaartondernemers via de site Uitvaartoffertes.nl
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
Zoals: Wie is verantwoordelijk voor de kosten van de uitvaart?
TIP
Melden van overlijden. Landelijk gratis meldnummer overlijden: 0800-783 73 43.
TIP
Regel hier uw begrafenis of crematie.
