Herkrijging graven onbepaalde tijd
2 maart 2007
Vraag nummer: 4672 (oude nummer: 8955)
Geachte mr. Van Putten,
Voor de gemeente X doe ik een onderzoek naar graven voor onbepaalde duur (=eigen graf/uitsluitend recht) op aanwezigheid van een rechthebbende (het zou gaan om +/- 600 graven). Het is de bedoeling dat bij het ontbreken van een rechtshebbende het graf herkregen wordt.
Daarvoor wil ik de volgende stappen volgen:
1. Kijken welke graven echt voor onbepaalde tijd zijn uitgegeven (in de grafaktes) en dit in een schema onderbrengen.
2. Onder welke voorwaarden deze graven zijn aangegaan (in de grafakte en in de verordening, die gold op het moment van uitgifte), hieruit moet blijken wat er gebeurd als de rechthebbende overleden is, of niet te traceren.
3. Als blijkt dat deze graven na overlijden van de rechthebbende het recht weer terug kan vallen naar de gemeente, onderzoeken of de rechthebbenden nog in leven zijn.
4. De aktes en verordeningen van de graven waarvan de rechthebbende is overleden, nakijken en onderzoeken of wij wel uitgingen van de juiste rechthebbende.
5. Indien mogelijk de graven ruimen.
Bij deze stappen komen bij mij een aantal vragen naar boven:
Stap 1.
Wat te doen als er geen grafakte te vinden is (te wijten aan een slechte archivering)?
Stap 2
Wat te doen als de verordening niet te vinden is? (Duidelijk is bijvoorbeeld, dat de verordening uit de 30-er jaren van de vorige eeuw ontbreekt).
Wat te doen als niet uit de verordening blijkt wat te doen bij overlijden?
(Uit uw eerdere antwoorden haal ik het volgende: Er kan niets gedaan worden, er kan alleen wat gedaan worden als de verordening of de akte bepaald dat binnen een bepaalde termijn op een volgende rechthebbende moet zijn overgeschreven op straffe van verval. Nieuwe aktes hebben geen rechtskracht, ten opzichte van de verordening ten tijde van het sluiten van de akte. Alleen de slechte staat van een graf zou het grafrecht in dat geval kunnen laten vervallen ( artikel 28 lid 4 Wlb), hetgeen mijns inziens niet opgaat als de onderhoudsplicht is afgekocht. Wanneer een onderhoudsplicht niet is afgekocht moet de rechthebbende 1 jaar de tijd krijgen het gebrek weg te nemen. Hiervoor moet een mededeling bij het graf, op het mededelingenbord en bij het gemeentenieuws.)
Wat te doen als de rechthebbende wel bekend is, maar niet is te traceren?
(Uit uw eerdere antwoorden haal ik het volgende: Eerst aanschrijven om te kijken of het adres nog actueel is. Vervolgens in het bevolkingsregister kijken of iemand nog leeft (zou je ook als eerste kunnen doen), als dat niet meer het geval is, bij het graf een bordje plaatsen. Bij een beperkte ruiming een advertentie zetten op de gemeentepagina. Anders éénmalig in een dure landelijke krant. Er hoeft geen advertentie gezet te worden als iemand heeft verzuimd zijn of haar verhuizing door te geven. Wanneer je er als gemeente een zooitje van heb gemaakt gaat je plicht verder om de rechthebbende te achterhalen. Langduriger (hoe lang?) bordjes plaatsen en advertenties zetten (hoeveel keer in hoeveel verschillende kranten?)).
Wat te doen als in het geheel geen rechthebbende bekend is (al dan niet te wijten aan een slechte archivering)?
(Uit uw eerdere antwoorden haal ik het volgende: Bij een beperkte ruiming een advertentie zetten op de gemeentepagina. Anders éénmalig in een dure landelijke krant. Er hoeft geen advertentie gezet te worden als iemand heeft verzuimd zijn of haar verhuizing door te geven. Wanneer je er als gemeente een zooitje van heb gemaakt gaat je plicht verder om de rechthebbende te achterhalen. Langduriger (hoe lang?) bordjes plaatsen en advertenties zetten (hoeveel keer in hoeveel verschillende kranten?)).
Stap 3/4
Indien uit de verordening of de akte blijkt dat het graf binnen 1 jaar na het overlijden van de rechthebbende overgeschreven moet zijn op straffe van verval van recht, kan naar ik aanneem, de gemeente niet als een blind paard de graven gaan ontruimen. Wat moet de gemeente dan nog doen? Moet zij dit publiceren en nabestaande aanschrijven om het verzuim te herstellen?
Hoe weet je nou zeker dat je de goede rechthebbende hebt?
Stap 5
De graven direct ruimen of pas als er daadwerkelijk iemand begraven moet worden?
(Uit uw eerdere antwoorden haal ik het volgende: Het is veel efficiënter om de graven pas te ruimen als er toch al een gat gegraven moet worden voor een nieuwe kist. Wat wel het risico met zich meebrengt dat zich tussendoor iemand meld, die een redelijk belang bij het nog niet geruimde graf heeft. Volgens jurisprudentie zou niet geweigerd kunnen worden dat deze persoon de nieuwe rechthebbende wordt. Kan ik hieruit afleiden dat als in de akte of verordening bepaald is dat een graf een jaar na het overlijden terug vervalt naar de gemeente, dit niet een fatale termijn is maar gestuit kan worden door belanghebbende zoals een nabestaande?)
Algemeen:
Wat gebeurd er als wij er van uitgingen de juiste rechthebbende voor ogen te hebben gehad maar later blijkt dat dit niet het geval is? Hoe sluit je dan eventuele aansprakelijkheid uit en waar is dit geregeld?
Kan het een en ander ook éénvoudiger worden gerealiseerd?
Ten slotte zou ik u willen vragen welke literatuur hierbij handig is te gebruiken, of er nog andere valkuilen zijn en hoe ik met deze eventuele valkuilen moet omgaan en of u andere gemeentes weet waar een dergelijke actie recent gehouden is?
Bij voorbaat dank.
Vriendelijke groet,
mr. X van gemeente X
Antwoord:
Geachte heer,
Uw vraagstelling gaat het niveau en de bedoeling van deze kosteloze adviesrubriek te buiten. Hier is geen eenvoudig en kort antwoord op mogelijk.
Voor dit soort vragen kan betaald advies worden ingewonnen. Zie de button Adressengids links voor mijn adresgegevens.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
