Grafrechten voor plaatsing urn?
29 november 2002
Vraag nummer: 1767 (oude nummer: 2135)
Fri Jul 12 21:23:06 2002
Geachte mr. van der Putten,
Mijn vraag aan u is: zijn er bepalingen voor het plaatsen van een urn in een urnkelder net zoals je grafrechten hebt voor een graf.
Zo ja, is daar ook een termijn voor en wat zijn hiervan de kosten?
Met vr. gr. Ceres
Antwoord:
Sat Jul 13 22:03:10 2002
Geachte heer of mevrouw,
Ja, er zijn voor het plaatsen van een urn in een urnenkelder net zulke regels als voor het plaatsen van een kist in een graf. En die regels gelden overigens ook voor het plaatsen van een urn in een columbarium.
Voor elk soort 'grafruimte' (een 'gewoon' graf, een grafkelder, een mausoleum, een urnengraf, een urnennis enz.), ongeacht of je er een kist met een overledene in plaatst of een asbus of urn, ga je een overeenkomst aan. Tenminste, als de houder van de begraafplaats of het crematorium of een andere bewaarplaats een privaatrechtelijke instelling is, spreek je van een overeenkomst. Als de houder een gemeente is, heb je een publiekrechtelijk besluit in de vorm van een beschikking. Maar die beschikking krijg je alleen op aanvraag en dan heb je inhoudelijk toch een soort overeenkomst tussen 2 partijen.
De rechten die je door die overeenkomst of beschikking (vaak in de vorm van aan grafbrief of grafakte) krijgt, zijn de grafrechten.
De inhoud van die grafrechten wordt niet alleen bepaald door de grafbrief, grafakte of beschikking, maar ook door de 'algemene voorwaarden'. Bij de gemeente staan die algemene voorwaarden in de beheersverordening; bij een kerkelijke en andere private houder van een begraafplaats of crematorium in het beheersreglement of hun algemene voorwaarden. (Lastig is soms dat verschillene partijen nét allemaal weer even andere termen hanteren).
De grafrechten kunnen 2 soorten rechten inhouden:
1) er kan 'een uitsluitend recht' (wettelijke term) op de grafruimte worden verleend, of
2) er kan een recht op (mede)gebruik van meestal één plaats in een grafruimte worden verleend.
In geval 1) is er een 'rechthebbende' die beslist wie of wat er allemaal in die grafruimte komt te liggen of te staan. De rechthebbende op een eigen graf, op een eigen urnengraf of van een eigen urnennis bepaalt - afhankelijk natuurlijk van het aantal plaatsen in die grafruimte - wie er begraven of wiens as er bijgezet wordt. Het klassieke voorbeeld is een eigen familiegraf voor een echtpaar: na de begraving van de eerst overledene reserveert de rechthebbende de nog beschikbare plaats(en) in het graf voor een familielid of zichzelf.
Het klassieke voorbeeld van situatie 2) is het algemene graf: de houder van de begraafplaats beslist wie in dat graf begraven wordt. De begravenen zijn meestal geen familie van elkaar en hebben geen andere relatie.
Dat urnenkelders en nissen in een columbarium e.d. in de regel veel kleiner zijn dan een gewoon graf, maakt voor de grafrechten geen verschil.
Dat men in een gewoon eigen graf vaak ook asbussen kan plaatsen, maar in een urnengraf geen kist, is een feitelijk verschil. Dat doet niet af aan het soort grafrechten.
De wetgeving - de Wet op de lijkbezorging - is op dit punt nogal onduidelijk. Het gebruik van een ruimte in een algemeen graf of een urnennis is niet in de wet beschreven.
Ik verwacht dat de eerstkomende wetswijziging hier meer duidelijkheid in zal scheppen.
mr W.G.H.M. van der Putten
13 juli 2002
