Grafrechten verlengen na overlijden (onwettig verlengen; goedkeuring bisdom)
29 januari 2004
Vraag nummer: 2843 (oude nummer: 3902)
Moeder overlijdt 28-12-1987. grafrechten betaald voor 25 jaar, van 01-01-1988 tot 01-01-2013.
Vader overlijdt 20-12-2000 en wordt in zelfde graf bijgezet. Wij gaan er van uit, dat grafrechten alsdan verlengd worden tot een periode van 20 jaar na overlijden van de laatste teraardebestelling. Is ook vastgelegd in ons reglement, wat in die periode in voorbereiding was en goedgekeurd is dd 26-04-2001 door de bisschop van Roermond.
Dochter wenst onder geen beding de grafrechten te verlengen. Vraag: wat kunnen wij op dit moment en wat kunnen wij in 2013, als dochter nog steeds niet wenst te betalen????????
Antwoord:
Geachte heer of mevrouw,
De verlenging van de grafrechten in 2000 voor een periode van 20 jaar is in strijd met de Wet op de lijkbezorging. Op grond van artikel 28 van die wet mag een graf voor maximaal 10 jaar verlengd worden. Er was in 2000 overigens ook geen noodzaak voor verlenging van het graf, omdat er al tot 1-1-2013 betaald was. De wettelijke termijn van grafrust is 10 jaar; die termijn viel al binnen de looptijd van het graf.
Dat de verlenging voor een periode van 20 jaar is vastgelegd in een reglement dat door de bisschop van Roermond is goedgekeurd, is geen garantie voor juistheid. Ik constateer helaas wel vaker dat bisdommen reglementen voor parochiële begraafplaatsen goedkeuren die op één of meer onderdelen strijden met de wet of met het recht. Het is in die gevallen onduidelijk of men reglementen zonder enige inhoudelijke toetsing formeel goedkeurt, dan wel haastig en slordig werkt, dan wel of men zich onvoldoende in het geldende recht verdiept heeft. De ervaring met diverse bisdommen is wisselend.
Aangezien een verlenging voor 20 jaar wettelijk verboden is en uw reglement op dit punt onwettig is, zie ik geen enkele rechtsgrond om de dochter te kunnen verplichten om de grafrechten te verlengen. Als de zaak voor de rechter zou komen, zou de betreffende bepaling in uw reglement zeker onderuit gaan. En - zoals ik al zei - omdat de termijn van grafrust korter is dan de resterende looptijd van het graf, is er geen enkele feitelijke of juridische noodzaak voor verlenging van het graf in 2013. Al in december 2010 eindigt de wettelijke termijn van grafrust. Er is dus geen probleem als in 2013 niet wordt verlengd. In 2013 kan het graf geruimd worden, als de dochter zich dan niet bedenkt en alsnog wil verlengen. U bent wel verplicht in 2012 om alsnog een verlenging van 10 jaar aan te bieden. Ook dat staat in de wet. En dat geldt ook als u de reactie (Ik hoef geen verlenging) al wel kunt raden.
Ik adviseer u om uw reglement te wijzigen en de verlening van 20 jaar in overeenstemming te brengen met de wettelijke termijn van 10 jaar. Alleen bij de uitgifte van een nieuw graf mag de termijn 20 jaar (of langer) zijn. De verlenging van een bestaand graf is altijd maximaal 10 jaar.
Tot slot nog een kanttekening bij iets dat u min of meer tussendoor opmerkte. En wel uw argument (Dat) is ook vastgelegd in ons reglement, wat in die periode in voorbereiding was (
). Ik merk op dat een reglement dat in voorbereiding is, op dat moment (dus) niet geldt. Op dat moment geldt het oude reglement.
Ik hoor soms wel vaker dat begraafplaatsbesturen (niet alleen RK, maar ook van andere signatuur) bij de uitgifte of verlenging van een graf opmerken dat ze nog geen reglement meegeven of toesturen, omdat ze een nieuw maken en dan later wel een exemplaar van dat mooie nieuwe reglement zullen geven. Dat is vast goed bedoeld, maar dat kan niet. En met niet bedoel ik: absoluut niet! Partijen kunnen alleen en uitsluitend gebonden zijn aan het reglement dat op dát moment geldt. Als de parochie dat reglement verouderd vindt, is dat jammer, maar het oude geldt. Dan had men het maar eerder aan moeten passen.
Men moet beseffen dat het bij de uitgifte of verlenging van een eigen graf gaat om een contract met algemene voorwaarden en dat men alleen een overeenkomst kan aangaan als op dat moment alle voorwaarden bekend zijn. Men kan niet later eenzijdig nieuwe voorwaarden stellen. Bedenkt u ook maar eens voor andere situaties wat het zou kunnen betekenen als een aanbieder later eenzijdig voorwaarden zou wijzigen, bijvoorbeeld bij de huur van een huis, een hypotheek of verzekering. Voor een graf geldt hetzelfde.
Voor de geldigheid van de voorwaarden in het reglement is het ook nodig dat ze bekend en overhandigd zijn vóór het aangaan van de overeenkomst van grafuitgifte; zie o.a. vraag "1571 "Reglement RK begraafplaats (publicatieplicht) . in de sub-rubriek Voorschriften/verordening/reglement. Dus tijdig vóór de begrafenis bij de uitgifte van een graf wegens overlijden. Als dat niet is gebeurd, geldt niet alleen niet het nieuwe-in-de-maak-zijnde reglement, maar ook nog niet eens het oude. Dan is een rechthebbende op het graf aan geen enkele regel gebonden. Dat zal althans in een eventueel conflict over een graf de eerste stelling van elke advocaat zijn. En dat kunt u maar beter vóór zijn.
mr W.G.H.M. van der Putten
