Grafrechten bij erfenis (er zijn 2 rechthebbenden van dezelfde graven)
29 augustus 2024
Vraag nummer: 68870
In december 2008 is mijn schoonmoeder overleden en begraven op een algemene gemeentelijke begraafplaats (van X). Op 29 december 2008 ontvingen de beide erven (mijn vrouw en haar broer) van de gemeente de volgende brief:
Naar aanleiding van het verzoek van 11 december 208 van de uitvaartverzorger delen wij u mede dat het eigendomsrecht van de graven op de algemene gegraafplaats ... te .. nummers .. (van twee graven) in het grafregister voor onbepaalde tijd op naam van de erven (naam van mijn schoonmoeder) is overgeschreven met als correspondentieadres ..(adres van haar zoon).
Bij contact met de gemeente in 2022 melde de gemeente dat er tegenwoordig maar 1 persoon rechthebbende kan zijn en dat ze daarvoor de naam op het contactadres gebruikt hadden, de broer van mijn vrouw dus.
Dit is gedaan zonder enig overleg of overeenstemming van de beide erfgenamen en bij toeval aan het licht gekomen om dat ik informatie vroeg over het graf.
Ik heb de gemeente gewezen op het gestelde in hun brief van 29 december 2008 en zij erkenden dat die brief rechtskracht heeft.
De gemeente stelt dat Indien de erven , mijn vrouw en haar broer er voor kiezen gezamenlijk eigenaar van de graven te blijven de ene partij toestemming moet geven als de andere partij gebruik wil maken van een van de twee graven en omgekeerd. Die toestemming hebben mijn vrouw en haar broer schriftelijk aan elkaar gegeven.
Mijn vraag is :
Wat is de situatie als de broer van mijn vrouw komt te overlijden.
Wat gebeurd er met de grafrechten en in hoeverre kan mijn vrouw er nog van uitgaan de haar overeenkomst met haar broer over haar gebruik van een van de twee graven in stand blijft en of wat moet zij dien om die in stand te houden.
Antwoord:
Geachte heer,
Ook al in 2008 was het volgens de toenmalige beheersverordening voor de begraafplaatsen van de gemeente X niet mogelijk om een graf op naam van 2 personen te zetten. Dat dit toch gebeurd is, is buitengewoon onverstandig. Want geen der erfgenamen kan zelfstandig het graf gebruiken en heeft toestemming van de ander nodig om er iemand te kunnen laten begraven. Dit kan in de beste families tot misverstanden en onmin leiden.
Er zijn in 2008 verschillende fouten gemaakt. De grafrechten zijn op naam gezet van 'de erfgenamen', wat meerdere personen zijn. Maar onbekend is wie 'de erfgenamen' zijn. Vaak wordt als vanzelfsprekend aangenomen dat dat de kinderen zijn, maar de kinderen zijn niet altijd erfgenaam en sommige erfgenamen zijn geen wettige kinderen. Maar de houder van de begraafplaats, de gemeente in dit geval, moet gewoon de naam hebben van de persoon die rechthebbende wordt. In jurisprudentie is dat bevestigd.
De persoon die rechthebbende wordt, moet zelf zijn of haar aanvraag doen en ondertekenen. Want hij gaat rechten en ook plichten aan.
Dat de uitvaartverzorger aangeeft bij de gemeente dat het graf op naam van 'de erven' komt te staan, zonder een formele aanvraag van de erfgenamen zelf, is iets wat de gemeente nooit had mogen accepteren.
Belastingtechnisch is het voor een gemeente ook een probleem. De te betalen kosten voor een graf bij een gemeente zijn belastingen. Als het gaat om de inning van een bedrag dat nog verschuldigd was door de overledene, mag de gemeente de factuur aan de erfgenamen sturen. Maar als het gaat om nieuw te maken kosten voor een graf, zoals de kosten voor overschrijving of onderhoudskosten, mag dat niet. Dan moet de factuur, eigenlijk een belastingaanslag, op naam staan. Niet op 'naam' van een onbekend groepje mensen, de erfgenamen.
Maar goed, dit is allemaal heel erg fout van de gemeente X, maar de brief met beslissing om het graf op naam te zetten van de erven van uw schoonmoeder, is inderdaad wel rechtsgeldig. Ook in 2024.
Dat betekent dat de niet gepubliceerde feitelijke beslissing van de gemeente om alleen uw zwager als rechthebbende te beschouwen, omdat men zijn adres had, onjuist is en aanvechtbaar is. Maar dat heeft men nu toegegeven door te erkennen dat de brief van 29-12-2008 rechtsgeldig is. Als er nu iemand in een van de graven zou moeten worden begraven, is de toestemming van zowel uw vrouw als uw zwager nodig.
Wat gebeurt er als uw zwager of uw vrouw overlijden? Niets. Dan is de langstlevende, uw zwager of uw vrouw, automatisch de enige rechthebbende van de graven. Grafrechten vallen namelijk niet automatisch in de nalatenschap. Het is niet zo dat de erfgenamen van uw zwager samen zijn helft erven en dat uw vrouw dan voortaan met hen afspraken moet maken. Grafrechten gaan nooit over door erfrecht; de houder van de begraafplaats moet een overdracht van rechten altijd goedkeuren. Waarom en hoe dat is, laat ik nu maar even onbesproken, anders wordt het antwoord te lang. En het is hier toch niet van belang.
Maar als 1 van de 2 rechthebbenden overlijdt, concludeert de begraafplaatshouder simpelweg dat er al 1 andere rechthebbende is en dat het niet nodig en volgens de verordening zelfs niet mogelijk is dat nog een andere persoon rechten worden toegekend.
Protest van de erfgenamen zal niets uithalen. Ook een gang naar de rechter zal hoogstwaarschijnlijk niets opleveren. Men kan zich niet beroepen op een vorige fout van de gemeente. Men heeft nu te maken met de actuele regels.
Iedere begraafplaats wil slechts 1 rechthebbende. In 2008 hadden de rechten ook nooit op naam van 2 erfgenamen gezet mogen worden. Dat neemt niet weg dat dit zeer onverstandige besluit wel rechtskracht had. Maar die rechtskracht eindigt bij het overlijden van een van de beide rechthebbenden. Als haar broer overlijdt, heeft uw vrouw als enige zeggenschap over de twee graven.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Nieuwe site voor mensen die zelf de regie over hun overlijden in handen willen hebben:
www.exit.nl. Met:
- documenten voor medische beslissingen: euthanasieverklaring, volmacht, behandelverbod etc.;
- uitvaartwensen vastleggen;
- een eenvoudige crematie regelen.
TIP
Een uitvaart zoals u dat wilt, zonder compromisssen. Regel hier uw uw exclusieve begrafenis of crematie.
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages – kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden.
Zoals over de aankoop en het behoud van een graf voor eeuwig:
TIP
Melden van overlijden. Landelijk gratis meldnummer overlijden: 0800-783 73 43.
TIP
Regel hier uw begrafenis of crematie.
