Eeuwigdurendheid graven
2 februari 2002
Vraag nummer: 564 (oude nummer: 215)
Sun Apr 22 2001, 22:32 uur
Geachte heer Van der Putten,
Tijdens een LOB regio-bijeenkomst in Leeuwarden werd aangesneden de materie rond de eeuwigdurenheid van de graven. De LOB-consulent gaf aan het contract te respecteren in casu nabestaanden op sporen en niet de gok wagen om te ruimen. Echter in een infoblad van Grafzorg Nederland staat: ik citeer: "Het meest wijdverbreide misverstand is dat mensen denken 'We hebben al een eeuwigdurend graf, daar kom ik in, dus alles is geregeld'. Wat ze vergeten, is dat het na hun dood op naam van iemand moet staan en dat is in de praktijk lang niet altijd hetgeval", etc.
Dit roept bij mij de volgende vraag op. Als op een begraafplaats graven zijn die voor eeuwigdurend zijn uitgegeven, inclusief dat iemand er in begraven is, dan durf ik er een weddenschap op af te sluiten dat deze graven niet zijn overgeschreven op een levende (rechts)persoon. Naar mijn mening kun je dus zonder meer stellen de eeuwigdurendheid is niet meer van toepassing. Dus (op)ruimen. Of is dit te simpel gedacht.
NB. Ik heb nog niet nagetrokken of in ons eigen kerkhofreglement betreffende dit onderwerp iets geregeld is.
Antwoord:
Geachte heer of mevrouw,
Of dat voor 'eeuwigdurende' graven het voorschrift geldt dat ze kunnen vervallen als ze niet meer op naam van een rechts(persoon) staan, hangt af van wat op de verordening of het reglement van de begraafplaats staat. En wel wat in de verordening/reglement staat/stond op het moment dat het grafrecht tot stand gekomen was. Dus niet (alleen) wat er NU in een verordening of reglement staat. Ook moet men naar oude grafakten kijken.Het is jammer en onterecht dat veel kerkelijke en burgerlijke gemeenten hun oude regels (verordeningen/reglementen) niet bewaren. Die gelden namelijk voor bepaalde onderdelen nog steeds voor oude graven. Ze kunnen niet zonder meer gewijzigd worden. In heel veel oude reglementen/verordeningen staat het voorschrift dat het graf inderdaad moet worden overgeschreven.
U was voor de LOB-bijeenkomst in Leeuwarden. Laat ik dat als voorbeeld nemen. In de eerste verordening voor de Leeuwardense oude stadsbegraafplaats uit 1834 (of een ander jaar in die buurt, 1835 of zo) en/of in de akten uit die tijd stond standaard het voorschrift dat het graf binnen 1 jaar na het overlijden overgeschreven moest zijn op straffe van verval van het recht. En zo stond het in heel veel andere verordeningen ook. Het grappige is (voor een jurist) dat de verordeningen en reglementen uit de 19e eeuw vaak strakker, helderder en verstandiger waren dan die uit de 20e eeuw. Strikt genomen heb je met die hele oude graven geen probleem. Het probleem nu is dat men als begraafplaatshouder vaak de oude regels niet bewaard heeft en niet meer kan aantonen hoe iets vroeger is geregeld. Het is soms wel te herleiden uit de grafbrieven, die soms wel bewaard zijn.En... die weddenschap ga ik zeker niet met u aan. Want ook ik weet wel zeker dat 99% van die oude graven niet zijn overgeschreven. Vaak zijn begraafplaatsen dan toch coulant. Maar men kan dan wel besluiten om de boel te ruimen. Redelijkerwijs moet men echter dan nabestaanden eerst in staat stellen om het verzuim te herstellen, door te proberen hen op te sporen (als geen adressen bekend zijn: bericht op mededelingenbord begraafplaats, bericht in kerkblad, advertentie in de krant) en het graf op naam te laten zetten. Als dan niemand zich meldt, kan men aantonen zijn best te hebben gedaan.Het probleem van graven die niet meer op naam staan is bekend. Als de boel verwaarloost, is niemand meer aanspreekbaar om nog wat op te knappen. Dat vind ik een treurige zaak. Dat was niet de bedoeling van degenen die een graf voor onbepaalde tijd kochten. En zo gaat beetje bij beetje ook veel cultuurgoed verloren. De Stichting Grafzorg heeft niet primair tot doel om cultuurgoed te behouden, maar indirect doet men dat wel.
mr W.G.H.M. van der Putten
23 april 2001
