Bijzetting in familiegraf; verschuiven van een kist
21 september 2004
Vraag nummer: 3319 (oude nummer: 4676)
In een familiegraf op de algemene begraafplaats alhier is de mogelijkheid onderzocht voor een bijzetting in een familiegraf. In het familiegraf zijn 3 personen begraven. Openen van het graf leerde dat er nog een drietal bijzettingen mogelijk zijn. Echter dan zullen de huidige kisten verschoven moeten worden. De laatste bijzetting dateert van 8 jaar geleden. Kunnen deze zomaar verplaatst worden of gelden hier dezelfde regels als bij een herbegraving?
Antwoord:
Geachte heer,
Het hangt er van af wat u onder 'verschuiven' en 'bijzetting is mogelijk' verstaat.
Normaal is het zo dat als een graf wordt uitgegeven, ook is vastgelegd in de beheersverordening of de grafakte, hoeveel personen in het graf begraven mogen worden. Is dat aantal bijgezet, dan geldt 'vol is vol' (ongeacht wie is bijgezet, en diens sekse, geloof, ras, taal, etc.). Of er feitelijk dan nog ruimte is, is dan niet relevant.
Nu kan het zijn, dat de beheersverordening de mogelijkheid biedt om ruimte in het graf te scheppen, door het graf te schudden. Ik heb eens even in mijn archief gekeken naar de beheersverordening van uw gemeente voor de begraafplaats aan de St. E-straat. De laatste gegevens die ik heb zijn van 2001: ik heb toen de geldende verordening opgevraagd en die van 1958 gekregen. Daar staat niets in over het schudden van een graf. Wel staat er dat in een graf twee lijken boven elkaar begraven mogen worden.
Het kan zijn dat het door u bedoelde familiegraf ouder is dan van 1958 en dat toen een ander regime gold. Wellicht bestaat het graf formeel uit meerdere naast elkaar gelegen graven.
Het kan ook zijn dat hier sprake is van een grafkelder. Als dat zo is en dat een kelder is voor meerdere personen, en het aantal mogelijke bijzettingen nog niet vol is, dan kan inderdaad nog begraven worden. Beter kan ik zeggen: zou begraven moeten kunnen worden.
Als er alleen begraven kan worden door een kist te verschuiven, dan moet ik vragen: "Hoe?" Als het een grafkelder is en in de kelder de kist opgeschoven wordt of anders verplaatst wordt, dan mag dat. Zonder speciaal verlof. Maar als we het over een zandgraf hebben, dan mag de kist niet worden verplaatst zonder verlof van de burgemeester als bedoeld in artikel 29 van de Wet op de lijkbezorging. In beide gevallen is natuurlijk toestemming van de rechthebbende van het graf nodig; dat is zo vanzelfsprekend dat ik het bijna vergeet.
Als er meer bijzettingen mogelijk zijn, fysiek, dan waarvoor het graf is uitgegeven, moet uw gemeente de afweging maken "Willen we dat wel?". Er hoeft niet zonder meer aan het verzoek tegemoet te worden gekomen, omdat de verordening de rechthebbende geen recht op het schudden van (maken van plaats in) een graf geeft. Dus als u als gemeente zegt: "We verkopen liever een nieuw graf, want dat brengt meer geld in het laatje", dan is dan een juist en houdbaar standpunt. Als u zegt: "We hebben niet zo veel ruimte voor nieuwe graven op de begraafplaats dus als een bestaand graf wordt hergebruikt komt ons dat wel goed uit", dan kunt u dat ook doen. Maar u moet voor het schudden van het graf of het maken van plaats in een keldergraf (als nu meer personen worden bijgezet dan waarvoor het graf is uitgegeven) wel een tarief in de verordening lijkbezorgingsrechten hebben. (Misschien is het toch nog eens een idee om naar de tarieven te kijken, want voor zover ik het kan zien zijn die al een jaar of tien ongewijzigd. En liggen ze ver onder het landelijke gemiddelde.) Als het om een keldergraf gaat en die plek voor 3 nieuwe bijzettingen binnen het toegekende aantal grafplaatsen in die kelder blijft, maar de de kisten toevallig onhandig staan, wordt het dubieus of u de kosten van verplaatsen op de rechthebbende kunt verhalen. Eigenlijk is het dan zo dat bijvorige bijzettingen de begrafenisondernemer die de feitelijke bijzetting heeft uitgevoerd, onjuist werk heeft geleverd. Maar de gemeente had daar toezicht op moeten houden, want die is er voor verantwoordelijk dat de rechthebbende zijn recht kan uitoefenen, dus dat als het bijvoorbeeld om een kelder voor 9 personen gaat, er ook zo bijgezet wordt dat er inderdaad ook 9 normale kisten passen. Dan zijn de kosten voor het verschuiven voor de gemeente; die had er 8 jaar geleden op moeten letten bij de toenmalige bijzetting dat de begrafenisondernemer voldoende ruimte liet voor volgende gevallen.
Tot slot adviseer ik niet alleen de tarieven eens wat op te schudden, maar ook de beheersverordening te moderniseren.
mr W.G.H.M. van der Putten
