Beëindigen grafrechten voor onbepaalde tijd
24 mei 2016
Vraag nummer: 46272
Op dit moment zijn wij bezig onze “Verordening op het beheer en het gebruik van de gemeentelijke begraafplaatsen” te herzien (als heringedeelde gemeente hebben wij 5 algemene begraafplaatsen). Wij vragen ons af hoe om te gaan met de grafrechten die in het (verre) verleden voor onbepaalde tijd (dus niet eeuwigdurend) zijn uitgegeven. U hebt vaker aangegeven dat het grafrecht een zakelijk recht is dat niet eenzijdig door een gemeente kan worden beëindigd ongeacht of er wel of geen rechthebbende is. In onze gemeente hebben wij 2 ‘soorten’ grafrecht voor onbepaalde tijd:
- Grafrecht afgekocht voor onbepaalde tijd + het onderhoudsrecht afgekocht voor bepaalde tijd (ons inziens: niet meer betalen onderhoudsrecht en/of als er geen rechthebbende meer (te achterhalen) is?→grafrechten vervallen; als zodanig opnemen in de verordening)
- Grafrecht afgekocht voor onbepaalde tijd + het onderhoudsrecht afgekocht voor onbepaalde tijd (ons inziens: deze kunnen niet eenzijdig worden beëindigd → alleen als er geen rechthebbende meer (te achterhalen) is zijn de grafrechten van rechtswege vervallen en kan het grafrecht worden beëindigd; als zodanig opnemen in de verordening).
Moet daarnaast bij ieder individueel graf worden nagegaan wat de voorwaarden waren in de rechtenverordening ten tijde van de uitgifte van het grafrecht voor onbepaalde tijd?
Antwoord:
Geachte heer,
Ik heb in verband met de onderhoudsrechten naar de Verordening begraafrechten van uw gemeente gekeken en zag daar een merkwaardig artikel 1. Ik heb de indruk dat daar de woorden 'per jaar' enkele malen weg zijn gevallen. Al sinds 2008.
Artikel 1.1.6 zegt bijvoorbeeld dat de afkoop voor 10 jaar van grafrechten 50% is van het recht als bedoeld in 1.1 (bedoeld zal zijn: 1.1.1) tot en met 1.1.3 etc. Dat betekent bijvoorbeeld dat de rechten voor een babygraf voor 10 jaar verlengd kunnen worden voor een bedrag van 19 euro en 50 centen. Dat zal niet de bedoeling zijn. In het verleden, tot en met 2007 waren er keurige tabellen de kosten van de termijn van 20 jaar (bij uitgifte) en 10 jaar (bij verlenging). Toen de tabellen in 2008 op een andere manier zijn opgemaakt, ging het mis. In de tekst van de verordening staat wel een soort vermenigvuldigingsformule, maar die werkt alleen als in de tabellen ook de aanduiding 'bedragen per jaar' staan.
In hoofdstuk 4 van de Verordening begraafrechten staat wel dat onderhoud soms voor 20 of 10 jaar kan worden afgekocht. Maar in artikel 1 kan ik niet lezen voor welke termijn of termijnen grafrechten worden verleend of verlengd. In artikel 3.1 bijvoorbeeld wordt wel gesteld wat onderhoud PER JAAR kost. Bij de grafrechten in artikel 1 dus niet.
Maar goed, het gaat nu om de grafrechten voor onbepaalde tijd.
Als de onderhoudsrechten voor bepaalde tijd zijn afgekocht, bijvoorbeeld voor 10 jaar, of jaarlijks worden betaald en ze worden na afloop van die 10 jaar of het volgende jaar niet meer betaald, dan lijkt het mij logisch dat de grafrechten kunnen vervallen. Het is onhandig dat dat niet duidelijk in de Verordening op het beheer en gebruik van de algemene begraafplaatsen staat, al zal het in praktijk door weinig mensen worden betwist als de gemeente zegt dat de grafrechten vervallen omdat geen onderhoud wordt betaald. Maar het staat nergens.
Als van een graf zowel de grafrechten als de onderhoudskosten voor onbepaalde tijd zijn afgekocht, zit daar natuurlijk geen argument meer in om de grafrechten te laten vervallen.
Dat er geen rechthebbende van een graf is, is op zich geen reden om grafrechten te laten vervallen. Het grafrecht is een zakelijk recht dat verbonden is met de zaak - het graf - en dat geen rechthebbende nodig heeft om te bestaan. Het is dan een kwestie van integriteit en fatsoen om als begraafplaatshouder dat recht te respecteren.
Echter, als men in een akte van uitgifte van een graf of in een beheersverordening de voorwaarde heeft opgenomen dat er altijd een rechthebbende moet zijn en dat na het overlijden van een rechthebbende zich binnen een bepaalde termijn een nieuwe rechthebbende gemeld moet hebben, dan is er wel een mogelijkheid om een grafrecht te laten vervallen als er niet tijdig een nieuwe rechthebbende is.
Voorts speelt nog de mogelijkheid om als een graf sterk verwaarloosd is, de rechten te laten vervallen op grond van artikel 28 Wlb en eventueel ook een eigen regeling voor nalatig onderhoud in de verordening.
Er hoeft niet bij ieder individueel graf te worden nagegaan wat van oorsprong de rechten en verplichtingen waren. De verordeningen veranderen niet elk jaar. Men kan daarom clusters maken van graven die een bepaalde periode onder een bepaald regime zijn uitgegeven.
Voorts kan het ook zo zijn dat in beheersverordeningen en aktes voorwaarden zijn opgenomen ten aanzien van latere wijzigingen van de beheersverordening. Als daar staat dat men aan wijzigingen ook gebonden zal zijn, geeft dat meer flexibiliteit.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Laat nabestaanden niet onnodig zoeken naar oude polissen. Registreer of u een uitvaartverzekering hebt op uitvaartverzekeringsregister.nl
Ook verstandig om in te vullen als u GEEN verzekering hebt.
TIP
Vergelijk offertes van uitvaartondernemers via de site Uitvaartmarkt.nl
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
