Monument op urnengraf (en regels van kerkhof)
15 september 2004
Vraag nummer: 3309 (oude nummer: 4651)
Op 24 januari 2003 is mijn vader overleden. Mijn vader is op 29 januari 2003 gecremeerd in het crematorium van Nieuwegein. Nadat de urn van mijn vader +/- 4 maanden in het crematorium van Nieuwegein heeft gestaan, hebben wij contact gezocht met de Rooms-Katholieke begraafplaats in Oxxxxxx. Op deze begraafplaats is het vanaf 2002 mogelijk om de urn op een speciaal urnenveld te plaatsen. Je koopt dan een stukje grond van +/- 70 bij 80 centimer. De urn wordt in de grond geplaatst en daarbovenop komt een sokkel met een grafsteen. Het stukje grond van 70 bij 80 centimeter mag dan afgezet worden met steentjes, zodat een ieder een eigen plekje heeft.
Om de plaatsing van de urn op het kerkhof te regelen heeft mijn moeder destijds contact opgenomen met mevrouw Roest van de Kerkhofcommissie. Mevrouw Roest heeft mijn moeder de benodigde informatie gegeven over het stukje grond. Bijvoorbeeld over de afmeting van het stukje grond en dat het kerkhof zelf de sokkel zou aanleveren. Helaas was mevrouw Roest niet volledig van alles op de hoogte en heeft mijn moeder haar verschillende keren moeten terugbellen voor aanvullende informatie. Informatie waar mevrouw Roest dan weer navraag naar had gedaan.
Tijdens één van de telefoongesprekken gaf mevrouw Roest aan dat de grafsteen, die op de sokkel wordt geplaatst, niet groter mag zijn dan 40 x 40 cm. Wij hebben vervolgens bij een steenhouwerij een zonnebloem laten maken van 39 cm doorsnee. Deze is geplaatst een week voor de Kerst van 2003.
Op 21 mei 2004 kregen wij bezoek van de heer Slootjes van de Kerkhofcommissie. Hij vertelde ons dat wij ons niet aan de reglementen van het kerkhof hebben gehouden. Wij hebben namelijk een ronde steen (zonnebloem) laten maken, terwijl deze vierkant had moeten zijn, met de afmeting 40 x 40. Echter hebben wij begrepen dat de steen NIET GROTER mocht worden dan 40 x 40, maar nooit begrepen dat de steen daadwerkelijk 40 x 40 moest zijn.
Nu wil de Kerkhofcommissie dat wij, achter onze zonnebloem, een vierkante steen laten maken van 40 x 40 cm. De zonnebloem wordt dan op dit vierkant geplaatst, zodat wij ons aan de regels houden.
Nu is er een aantal zaken die niet kloppen in dit verhaal.
- Wij hebben een reglement van de kerkhofcommissie gekregen na plaatsing van de grafsteen. (tegelijkertijd met de factuur)
- Het reglement, dat wij uiteindelijk hebben gekregen, dateert van 1999. Op dat moment bestond het urnenveld nog niet. Er staan dus géén regels voor het urnenveld in dit reglement vermeld. (het reglement voor het urnenveld is nog niet eens klaar!)
Na het bezoek van de heer Slootjes heeft hij ons enige bedenktijd gegeven. Willen we een vierkante steen achter onze zonnebloem laten plaatsen of niet? Wij hebben hier verder geen gehoor aangegeven.
Op 16 augustus jl. hebben wij een brief ontvangen van de Kerkhofcommissie. In het kort komt de brief hier op neer:
De Kerkhofcommissie heeft navraag gedaan voor de kosten van een vierkante steen. Dit komt neer op 65 euro. Verder geven zij aan, dat als wij vóór 15 oktober 2004 géén actie hebben ondernomen, dus geen vierkante steen hebben besteld, zij de zonnebloem van mijn vaders graf bij ons thuis bezorgen.
Wij zijn niet van plan om een vierkante steen te kopen en deze achter de zonnebloem te plaatsen, omdat:
- wellicht de zonnebloem (die nu op de sokkel geplakt zit) hierdoor kapot kan gaan,
- wij géén 65 euro gaan betalen voor een fout die volgens ons door de Kerkhofcommissie is gemaakt,
En tot slot de belangrijkste reden: wij willen niet meer aan het graf van mijn vader komen. Wij hebben bewust voor een zonnebloem gekozen en alles is nu geregeld en klaar. We zijn tevreden over het plekje van mijn vader. Bovendien willen wij niet eens meer met de hand over ons hart strijken na de ontvangst van de laatste brief, waarin staat dat wij de grafsteen gewoon thuisbezorgd krijgen. Emotioneel zijn wij er kapot van. Mijn moeder heeft veel moeite met de verwerking van het verlies. Ook mijn broertje is na het verlies van mijn vader depressief geworden en is nu in behandeling bij een psycholoog.
Wij dachten dat we alles goed geregeld hadden. Maar nu krijgen we de Kerkhofcommissie er nog even achter aan. Als wij van te voren duidelijk de regels hadden gekregen, hadden wij ons hier echt wel aan gehouden! We hebben ons ook gehouden aan de afmetingen van het stukje grond en hebben een sokkel van de Kerkhofcommissie genomen. Wij zouden de regels nooit overtreden, omdat dit gewoon géén zin heeft.
Antwoord:
Geachte mevrouw,
Een heel verhaal, maar wel uitgebreid en duidelijk. En die duidelijkheid is nodig om u het juiste advies te kunnen geven.
Juridisch is het zo, dat als u pas samen met de factuur het reglement ontvangt, dat reglement NIET GELDIG is. Als het al zo zou zijn dat in dat reglement iets over de formaten van monumenten zou staan, die regels niet van toepassing zijn.
Als het reglement van 1999 is, kunnen er natuurlijk nog geen regels voor de urnentuin in staan. Maar wat had moeten gebeuren is, dat toen uw moeder informeerde naar de mogelijkheden, (mevrouw Roest namens) de Kkerhofcommissie uw moeder een exemplaar van het reglement plus aanvullende regels voor de urnentuin had moeten sturen.
Als er voorts geen aanvullende regels op papier staan en die niet tijdig aan uw moeder zijn toegezonden, dan gelden ze helemaal niet.
Als er geen schriftelijke informatie verstrekt wordt, ligt het risico van miscommunicatie bij de kerkhofcommissie.
Juridisch is het een heel eenvoudige zaak: de kerkhofcommissie heeft geen poot om op te staan. Al zet u er een monument van 2 meter hoog neer: daar kan men nu niets meer aan doen. Stel dat de zaak aan de rechter wordt voorgelegd, dan is er geen twijfel over de uitkomst.
Iedere advocaat die u of die de kerkhofcommissie nog eens zou vragen "Hoe zit dit"?, zal vragen: is het reglement (met aanvulling) vantevoren aan uw moeder gezonden? Zo ja, staan daar duidelijke regels in? Als beide vragen met 'ja' worden beantwoord heeft de kerkhofcommisse gelijk. Zodra een van beide vragen met 'nee' wordt beantwoord, staat uw moeder in haar recht.
De vraag is, hoe nu verder. Want al hoeft er niet aan getwijfeld te worden dat uw moeder een rechtszaak zou winnen, dat kan ze beter toch niet doen. Want dat kost erg veel geld aan advocaat- en procureurskosten en het kost tijd en het doet de emoties nog hoger oplopen.
Voorts is het zo dat de kerkhofcommissie ook geen eigen belang nastreeft, maar zich inzet voor het wel en wee van de parochianen en dat ze zal proberen om de zaken goed en netjes te regelen. Voor iedereen gelijk. Het zijn gewoonlijk vrijwilligers die zich belangeloos inzetten voor de gemeenschap. In die verhoudingen past het ook niet om het conflict aan te gaan, maar om eerst een minnelijke oplossing te zoeken.
Ik denk dat u nog maar eens een gesprek aan moet gaan met de heer Slootjes en dat u hem op dit antwoord wijst. Als hij er vraagtekens bij heeft, dan moet hij nog maar eens andere vragen en antwoorden bekijken in rubriek Begraven en de sub-rubrieken Grafsteen/monument en Verordening/reglement. Of hij kan boeken zoals het boeken ' Begraving' (uitg. SDU, 2000) of de ' Vraagbaak begraven/cremeren: de 200 meestgestelde vragen' (uitgave SDU, 2004) nakijken. Als zijn parochie lid is van de Landelijke Organisatie van Begraafplaatsen (LOB), kan ook ook daar advies vragen (consulent@begraafplaats.nl, www.begraafplaats.nl). In het blad van de LOB wordt er regelmatig voor gewaarschuwd dit soort zaken goed te regelen en daarmee problemen te voorkomen. Waren de regels duidelijk geweest en uw moeder vooraf in handen gesteld, dan zou er nu geen probleem geweest zijn.
Wellicht is de parochie ook al aangesloten bij de LOB; in dat geval kan uw moeder - als ze er met de parochie niet uit komt - een klacht indienen bij de Ombudsman Uitvaartwezen. Zie elders op deze site.
Laten we hopen dat u er, gewapend met deze kennis, in een gesprek uit komt.
mr W.G.H.M. van der Putten
