Ruiming graf en aanspraak op grafsteen
21 mei 2006
Vraag nummer: 4466 (oude nummer: 8053)
L.S.
Ik heb een brief gekregen van het kerkhof waar mijn ouders begraven liggen, met de mededeling dat het graf volgend jaar geruimd gaat worden tenzij ik besluit het te verlengen. Na overleg met mijn zus laten we het ruimen. Maar nu zie ik in het schrijven een zin die ik niet kan plaatsen:
"Rechthebbende gaat accoord met het ruimen van het graf en kan geen enkel recht meer laten gelden op de opstallen".
Mijns inziens zou dat betekenen dat ik geen aanspraak zou kunnen maken, als ik dat zou willen, op de grafsteen. En dat terwijl wij die zelf betaald hebben. Mag dat zo maar, kan ik in geen enkel geval mijn "eigendom" opeisen als ik dat zou willen?
Wat zijn hier de regels voor, weet u dat, of waar kan ik dat vinden?
Met vriendelijke dank voor uw antwoord:
J Berkhoff.
Antwoord:
Geachte heer,
Strikt juridisch is het zo dat een grafsteen eigendom wordt van de begraafplaats, op het moment dat een steen op een graf wordt geplaatst. Maar dat wil niet zeggen dat de familie de steen kwijt is of er niets meer over te zeggen heeft. De zeggenschap over de steen houdt de familie gewoon, maar niet meer gebaseerd op het juridische begrip 'eigendom', maar op het 'hebben van het grafrecht'. Het gaat hier om juridische verschillen, die al eens zijn uitgelegd in een serie vragen in de sub-rubriek 'Grafsteen/monument' eind 2002, zoals bijvoorbeeld vraag 2018: "Arrest Hoge Raad over eigendom grafmonument; antwoorden op veel gestelde vragen".
Het maakt vooral verschil voor de zogenaamde risicoaansprakelijkheid. Én het maakt ook verschil als u het grafrecht laat verlopen, want dán heeft en houdt de begraafplaats het eigendom. Maar dan zonder dat het eigendom wordt ingeperkt door het grafrecht. En dan verliest u inderdaad de zeggenschap over de steen.
U mag als rechthebbende op een graf inderdaad de grafsteen opeisen, als het grafrecht eindigt. Maar niet erna. Als u de grafsteen wilt behouden, om welke reden dan ook, kunt u daar met de begraafplaats een afspraak over maken, dat hij opgehaald wordt bij het einde van het grafrecht.
Maar als u het grafrecht niet verlengt en niets doet om de steen zelf te behouden, kan de begraafplaatshouder met de steen doen wat hij wil.
De regels over eigendom van een grafsteen staan ion feite gewoon in het Burgerlijk Wetboek. Het gaat om 'natrekking'. Die regel geldt zowel voor tuinhuisjes, schuttingen en gebouwen als lantaarnpalen en grafstenen. Als u er meer over wilt weten verwijs ik o.a. naar vraag 2018.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
