Procedure ruimen eeuwig graf en wie krijgt grafmonument?
10 december 2015
Vraag nummer: 44511
aan welke procedure dient een begraafplaats te voldoen ten opzichte van de nabestaande als ze een eeuwigdurend graf wensen te ontruimen en wie is dan de eigenaar van het grafmonument?
Antwoord:
Geachte heer of mevrouw,
In principe kan een begraafplaats een eeuwigdurend graf niet ontruimen. Tenzij de rechthebbende op het graf er mee instemt of wanneer de rechthebbende of het graf niet voldoen aan voorwaarden in de grafakte, de beheersverordening op de gemeentelijke begraafplaats (of het beheersreglement van de bijzondere begraafplaats) en de Wet op de lijkbezorging.
Welke voorwaarden dat kunnen zijn, kan een heel lange lijst zijn. Daarom is er in het algemeen geen antwoord op te geven op de vraag 'Aan welke procedure dient een begraafplaats te voldoen' zonder een half boek te schrijven.
Je kunt alleen vanuit het concrete geval beoordelen 'Kan het recht op dit graf op deze begraafplaats om die of die reden vervallen, of niet?'. En dan moet je er de akte van dat graf en de verordeningen uit verschillende periodes bij pakken. En soms ook de wet.
Zie vele tientallen eerdere vragen over het wel of niet vervallen van eeuwigdurende grafrechten (die eigenlijk niet bestaan; het zijn grafrechten voor onbepaalde tijd) in de subrubrieken 'Eigen graf, particulier graf of familiegraf' en 'Verordening / reglement'. Die vindt u in de linker kolom op uw beeldscherm.
De begraafplaatshouder heeft formeel niet te maken met allerhande nabestaanden, maar alleen met de rechthebbende op het graf. Dat is de persoon die de grafrechten op zijn naam heeft. Of iemand grafrechten heeft kan blijken uit een akte, overeenkomst, besluit of brief. En bij oude rechten uit een inschrijving in de administratie van de begraafplaats. Tot 1991 was er geen wettelijke verplichting om een rechthebbende van een schriftelijk bewijs te voorzien.
Wie de eigenaar van het grafmonument is, is sinds 2011 een moeilijke vraag. Toen is een - in mijn ogen zeer onhandige - nieuwe regeling voor grafmonumenten in de Wet op de lijkbezorging opgenomen. Zie:
Als de grafrechten vervallen zijn, is de eigenaar van de ondergrond (waarschijnlijk de gemeente bij een gemeentelijke begraafplaats; de kerk bij een kerkelijke begraafplaats, of een stichting of BV), de eigenaar van het grafmonument.
Als de grafrechten niet vervallen zijn, is de eigenaar van het grafmonument degene(n) die het monument betaald heeft of hebben. Maar als zij het momument aan iemand anders geschonken hebben, is die ander de eigenaar (denk bijvoorbeeld aan kinderen die een monument voor op het graf van hun vader betalen en dat stilzwijgend cadeau doen aan moeder). Of als die kopers inmiddels overleden zijn, zijn hun erfgenamen de eigenaar. Maar die erfgenamen zijn zich dat waarschijnlijk niet bewust. Als geen eigenaar of eigenaren bekend zijn en het grafrecht nog niet vervallen is, mag de rechthebbende op het graf zich de eigenaar beschouwen, tenzij het tegendeel bewezen wordt.
Wie de eigenaar is, verandert dus op het moment dat het grafrecht vervaalt. Een oude eigenaar die zijn monument wil hebben, moet dat dus eigenlijk van het graf (laten) weghalen voordat de grafrechten vervallen. Na die datum is hij het eigendom kwijt.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Laat nabestaanden niet onnodig zoeken. Registreer of u een uitvaartverzekering hebt op uitvaartverzekeringsregister
TIP
Vergelijk offertes van uitvaartondernemers via de site Uitvaartmarkt.nl
TIP
Buitenhuis La Hardoye: een paar dagen weg of een of meer weken vakantie voor 2 tot 10 personen. Een prachtig sfeervol zeer ruim huis met grote tuin, eigen beekje en boomgaard op de grens van de Franse Ardennen en de Champagne. Slechts 340 km van Utrecht.
www.vakantiehuis-ardennen.info
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
