(Juist het niet) Ruimen van een graf (onbedoelde 'toezegging' door gemeente)
30 september 2003
Vraag nummer: 2517 (oude nummer: 3136)
In onze brief waarin wij de rechthebbende aanschrijven of zij het recht op een eigen graf willen verlengen is een storende fout geslopen. In deze brief staat letterlijk dat als het grafrecht niet verlengd wordt de grafsteen wordt verwijderd maar dat het graf niet geruimd wordt.
Dit is volstrekt in tegenspraak met de ruimingsprocedure, maar wel een toezegging naar de voormalig rechthebbende.
Wij zijn voornemens om ondanks deze toezegging de graven (25 in totaal) waar het recht niet verlengd is te gaan ruimen.
Ik heb dan ook 2 vragen:
1. Hoe kunnen wij deze toezegging ongedaan maken?
2. Wij zijn voornemens om de graven te schudden en dan weer opnieuw uit te gaan geven. Dat lijkt ons de eenvoudigste methode, is dat zo?
Antwoord:
Geachte heer of mevrouw,
Ik zou het niet moeilijker maken dan het is. Ik zie in een dergelijke passage in een brief geen toezegging dat er niet in de zin van nooit geruimd gaat worden, maar eenvoudigweg de mededeling dat wanneer de steen wordt afgenomen, het graf niet direct geruimd wordt. Niets meer en niets minder. Ik zie in deze terloopse formulering geen verplichting ontstaan om de inhoud van een graf en daarmee het graf eeuwig onaangetast te laten. Als iemand zou beweren dat het wel zo is, zie ik niet gebeuren dat een rechter hem of haar in het gelijk stelt. Bovendien, wie zou die iemand kunnen zijn? Als de grafrechten verlopen zijn, is er geen rechthebbende meer en dus ook niemand die enig recht tot behoud in welke vorm dan ook kan eisen.
Ik neem aan dat uw vraag niet zomaar uit de lucht komt vallen, maar dat er een of meer personen zijn die nu stellen er aanspraak op te maken dat het graf niet geruimd wordt. Hoe los je dat dan op? Ik zou alle personen die de betreffende brief over het verlengen hebben gehad aanschrijven en melden dat de geciteerde passage blijkbaar misverstanden oproept. En dan vertellen dat de passage alleen betekent dat wanneer de steen wordt afgenomen, het graf niet direct geruimd wordt, maar dat in de toekomst op een door uw gemeente te bepalen tijdstip het graf natuurlijk wel geruimd en opnieuw uitgegeven wordt. Dat lijkt mij een feitelijke mededeling. Personen die menen dat dit ten onrechte is, kunnen dan, als zij willen protesteren, proberen om een bezwaarschrift op grond van de Algemene wet bestuursrecht in te dienen. Maar ik verwacht dat zon bezwaar niet ontvankelijk wordt verklaard, omdat de mededeling geen rechtsgevolgen in het leven roept. Het deelt slechts mede wat de gevolgen van het niet-verlengen zijn en de rechtsgevolgen van het niet-verlengen staan reeds in de wet en de verordening. U moet dus ook niet in de brief zetten dat men tegen dit besluit een bezwaar kan aantekenen, want het is geen besluit en er is m.i. geen bezwaar mogelijk. Maar mijns inziens is er helemaal geen bezwaar of beroep mogelijk. En wie het daar niet mee eens is, moet het maar proberen. Simpelweg is het natuurlijk zo dat degene die een graf in stand wil houden, het recht maar moet verlengen.
Overigens moet u er wellicht wel rekening mee houden, dat áls u de steen gaat verwijderen en áls u later gaat ruimen, u dit de voormalige rechthebbende wel tijdig mede moet delen. Althans, als u op deze punten de model-verordening van de VNG hebt gevolgd. Want als u dan geen tijdige mededeling doet, hangt uw gemeente wél wegens een procedurefout. Overigens zou ik iedere gemeente adviseren om deze bepalingen in de verordening te schrappen, zoals al vaker op deze site en in artikelen in het blad De Begraafplaats heb aangegeven. Als iemand afstand heeft gedaan van een graf, zie ik er het nut en de redelijkheid niet van in om betrokkene telkens te blijven vertellen dat in stapjes de opstal en de inhoud van het graf verdwijnen. Dat lijkt mij een logisch gevolg van het niet verlengen c.q. afstand doen.
Wat uw 2e vraag betreft kan ik kort zeggen: ja. Het is vaak het makkelijkst om de graven te schudden op het moment dat het graf opnieuw wordt uitgegeven voor een volgende begraving.
mr W.G.H.M. van der Putten
