Cremeren van botresten na ruiming graf
28 maart 2016
Vraag nummer: 45671
is het niet een beetje achterhaalt dat botresten uit een graf dat geruimd gaat worden niet gezamenlijk gecremeerd mogen worden?
Als de botresten in een knekelput terecht komen liggen immers ook alle botten op een hoop.
spreek je na een grafrust van 50 jaar nog over een lijk of heb je het dan juridisch over resten?
menselijke resten van operaties/amputaties mogen ook gezamenlijk gecremeerd worden.
Er zijn steeds meer mensen die het niet fijn vinden dat botresten in een knekelput/verzamelgraf terecht komen.
Hoe ga de resten uit elkaar halen als een graf geschud is?
Welke wezenlijke bezwaren zijn er vanuit de overheid om botresten gezamenlijk te cremeren?
het cremeren van botresten is toch iets wezenlijks anders dan twee junkies tegelijk cremeren?
Antwoord:
Geachte mevrouw,
U stelt een aantal vragen. Ik behandel ze stuk voor stuk.
Is het niet achterhaald dat botresten niet samen gecremeerd mogen worden, vraagt u.
De Tweede Kamer vond dat dat mag, maar alleen als nabestaanden daar geen problemen mee hebben. Dit onderwerp is bij de modernisering van de huidige wetgeving het vaakst besproken. Men wilde niet dat mensen die bewust voor begraven kozen en die bewust niets van cremeren wilden weten, niet achteraf alsnog gecremeerd zouden kunnen worden tegen hun oorspronkelijke wens in. Ik begrijp uit de manier waarop u uw vraag stelt dat het u waarschijnlijk niets uit zou maken, maar er zijn bevolkingsgroepen die er grote problemen mee hebben.
Een praktisch punt is dat het cremeren van botresten uit een graf geld kost, want cremeren is niet gratis. Het cremeren van botresten kost altijd nog zo'n 600,- tot 700,- euro (vergelijk: een 'gewone' crematie rond 1.250,-). Bij het ruimen van een graf is het dus voor de houder van een begraafplaats niet om het even of hij de resten herbegraaft of laat cremeren. Het eerste kost hem niets en het tweede wel.
De meeste botten komen bij het ruimen van een graf trouwens niet in een knekelput of verzamelgraf terecht, maar worden een beetje dieper in hetzelfde graf begraven. Dat is in Nederland de meest gebruikelijke manier van ruiming. Botten blijven zo lang mogelijk liggen, tot het moment dat men die plek nodig heeft voor een nieuw graf voor een begrafenis van een nieuwe familie.
Spreek je na grafrust van 50 jaar nog over een lijk of heb je het dan over resten, vraagt u.
Of er nog sprake is van een lijk in de zin van de wet hangt niet af van een termijn, maar van wat er met die resten gaat gebeuren. Als men bijvoorbeeld uit een graf van 100 jaar iemand opgraaft en herbegraaft, dan is dit in de zin van de wet nog een lijk, ook al is er misschien bijna niets meer van over. Maar als men na 20 jaar een graf ruimt en de botresten dieper in dat graf begraaft en het graf uitgeeft aan een nieuwe familie, dan zijn die botresten geen lijk in de zin van de wet meer. Dan zijn het resten.
U merkt op dat menselijke resten van operaties/amputaties ook gezamenlijk gecremeerd worden.
Ja, dat klopt. Maar dan zijn het geen menselijke resten in de zin van de Wet op de lijkbezorging maar 'specifiek medisch afval'. Dat afval kan van alles zijn, van flintertjes weefsel tot geamputeerde armen. Er wordt ook niet bijgehouden van wie men bijvoorbeeld vetweefsel verwijdert. Al het materiaal is naamloos.
U schrijft: Er zijn steeds meer mensen die het niet fijn vinden dat botresten in een knekelput/verzamelgraf terecht komen.
Ja, maar dat gebeurt eigenlijk alleen bij algemene graven en bijna nooit bij eigen of particuliere graven. Want algemene graven worden meestal samen, in een heel vak geruimd. Dan worden tientallen of honderden graven tegelijk geruimd. Dan loont het de moeite om die naar een andere plek te brengen en in een zogenaamde knekelput te bergen. De knekelput is overigens meestal een gewoon zandgraf, of twee graven naast elkaar, waar heel veel botten in begraven worden. Het is geen bodemloos gemetselde put, zoals mensen aan de hand van de naam soms wel denken. Het is niet zo dat men het deksel even oplicht en dan de botten naar beneden gooit. Voor een 'knekelput' in de vorm van een zandgraf moet men dus extra graafwerk verrichten. Soms worden wel eens oude keldergraven als knekelput gebruikt. Maar ook daar is het zo dat je een grote afdekplaat niet even opzij schuift. Dan moet je vaak met takels werken. Dat soort klussen doe je alleen als het om grote volumes botmateriaal gaat, niet voor enkele botjes uit elk individueel graf. Dan worden de botjes dieper in hetzelfde graf begraven, zoals ik al schreef.
Als mensen niet willen dat botresten in een 'knekelput' terecht komen, moet je de beheerder van een begraafplaats vragen hoe men met het ruimen van graven omgaat. Op 9 van de 10 begraafplaatsen bestaat geen knekelput maar worden botten dieper herbegraven. In het algemeen kun je zeggen dat als een begraafplaats geen algemene graven heeft, er vaak ook geen knekelput is.
Op begraafplaatsen waar men wel knekelputten heeft, kun je ook regelen dat de stoffelijke resten na het ruimen van het graf naar een andere begraafplaats worden gebracht. Dat kan via Grafzorg Nederland (www.grafzorg.nl) die met enkele begraafplaatsen afspraken heeft over het individueel herbegraven van geruimde stoffelijke resten.
U vraagt hoe je resten uit elkaar houdt als een graf geschud is.
Als een graf geschud wordt, zijn de resten van diverse overledenen eenvoudig uit elkaar te houden, omdat er telkens een laag aarde van minstens 30 cm tussen ligt.
Als een graf geschud is en de stoffelijke resten van meerdere personen samen onder het graf liggen, dan kun je die resten niet meer uit elkaar houden. Maar dat is bij het schudden van het graf ook niet de bedoeling. Als je resten nog steeds per persoon bij elkaar wilt houden, dan moet je een graf niet ruimen of schudden, maar de grafrechten verlengen.
U vraagt: "Welke wezenlijke bezwaren zijn er vanuit de overheid om botresten gezamenlijk te cremeren? Het cremeren van botresten is toch iets wezenlijks anders dan twee junkies tegelijk cremeren?"
Vanuit de overheid zijn er inderdaad geen bezwaren om botresten te cremeren (afgezien van de relatief hoge kosten); alleen is het zo dat de wetgever eist dat er toestemming is van nabestaanden. In sommige religies is crematie ongewenst en dan moet het niet zo zijn dat mensen die eerder bewust voor begraven gekozen hebben, na bijvoorbeeld 20 of 50 jaar alsnog gecremeerd kunnen worden. De overheid heeft er zelf geen mening over, maar beschermt mensen die voor begraven kozen voor de beslissing van een begraafplaatshouder om resten alsnog te cremeren.
Dat alsnog cremeren komt overigens zelden voor, tenzij families er zelf voor kiezen. De hoge kosten van cremeren zijn al een feitelijke drempel.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
TIP
Op zaterdag 23 april 2016 wordt in de Westerkerk in Amsterdam de Uitvaartbeurs Amsterdam gehouden. De beurs is gratis toegankelijk voor het publiek!
TIP
Laat nabestaanden niet onnodig zoeken naar oude polissen. Registreer of u een uitvaartverzekering hebt op uitvaartverzekeringsregister.nl
Ook verstandig om in te vullen als u GEEN verzekering hebt.
TIP
Vergelijk offertes van uitvaartondernemers via de site Uitvaartmarkt.nl
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
