Cremeren na herbegraven
16 november 2004
Vraag nummer: 3475 (oude nummer: 4967)
Geachte heer Van der Putten,
Op onze gemeentelijke begraafplaats zijn nadat de grafrusttermijn en het grafrecht zijn verstreken betreffende graven geruimd. De deels onverteerde stoffelijke resten (oa. door het toepassen van zgn. plastic lijkzakken) zijn vervolgens elders op de begraafplaats herbegraven. Het plan is opgevat om deze stoffelijke resten op te graven en te cremeren. De inspecteur voor de volksgezondheid is ondertussen ingelicht en heeft reeds haar toestemming gegeven.
De vraag is nu welke (andere) procedurele handelingen dienen te worden verricht ?
Is het noodzakelijk om een verlof tot cremeren aan te vragen ?
Met vriendelijke groet,
Antwoord:
Geachte heer,
Ik spijt me, maar u mag deze stoffelijke resten nooit cremeren.
Het is een onderwerp dat zeer uitgebreid in de Kamer is behandeld, ten tijde van de herziening van de wetgeving. Zelfs meerdere malen, schriftelijk en mondeling. Het is namelijk zo dat kamerleden zich heel erg bezorgd maakten dat personen die nadrukkelijk voor begraven hebben gekozen, uiteindelijk toch nog gecremeerd zouden kunnen worden, tegen hun wil. Daarom is in artikel 31, derde lid, Wet op de lijkbezorging bepaald dat het gestelde in artikel 29, derde lid, van overeenkomstige toepassing is. En dat betekent dat cremeren alleen kan op verzoek van de persoon die bedoeld is in artikel 18, ofwel de persoon die opdracht heeft gegeven voor de begrafenis en/of die rechthebbende was op het graf, dan wel diens opvolger.
Nu de stoffelijke resten zijn begraven, mogen ze niet alsnog worden opgegraven en gecremeerd, dat is in strijd met artikel 31, derde lid. De resten zijn nu ook niet meer identificeerbaar en er is ook niet meer na te gaan wie dan toestemming moet geven voor die resten. Stel dat iemand geen toestemming geeft, dan weet u ook niet welke resten dat betreft en kunt u ze niet apart houden. En bij twijfel is er geen toestemming.
De minister van Binnenlandse Zaken heeft meermalen in de Tweede Kamer de absolute verzekering gegeven dat nimmer achteraf wordt gecremeerd zonder toestemming. De bedoeling van de toestemming is, zoals het hele principe van de wet is, dat de nabestaande zegt en weet wat de overledene zelf gewild zou hebben. Sommigen zou het niets kunnen schelen, maar er zijn mensen die per se tegen cremeren zijn.
Dus... vergeet het maar.
Ik verbaas me over uw mededeling dat de Inspectie van de volksgezondheid is ingelicht en haar toestemming heeft gegeven. Als u de voormalige inspectie van de volksgezondheid voor de hygiëne van het milieu van VROM bedoelt, welnu, die heeft hier helemaal niets over te zeggen. Alleen een gewone ruiming moest worden gemeld. Ik neem aan dat dit vroeger gebeurd is. Maar voor een herplaatsing van reeds geruimde resten hoeft de inspectie niet geïnformeerd te worden. En ze hoeft geen toestemming te geven.
Ik ben benieuwd op basis waarvan men meent toestemming te kunnen of moeten geven voor opgraven en cremeren; dat kan gewoon niet. Maar ja, de inspectie heeft een reputatie van onkunde als get gaat om de vraag wat haar bevoegdheden zijn. Zij kan nimmer toestemming geven voor crematie van opgegraven stoffelijke resten. Wel zou verlof van de officier van justitie nodig zijn, naast, wat ik zojuist al noemde, de uitdrukkelijke toestemming van nabestaanden.
Met vriendelijk groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
