Wie is rechthebbende? (Verwijderen grafmonument wanneer men grafrecht niet verlengd heeft)
18 juni 2007
Vraag nummer: 4830 (oude nummer: 9366)
geachte mr. van der Putten.
Op ons kerkhof liggen naast elkaar 2 graven waarvan fam. A de rechthebbende is. De grafhuurtermijn loopt in 2007 af. Fam. A heeft in 2006 mondeling te kennen gegeven dat zij de grafrechten in 2007 niet verlengen cq afstand zullen doen. Gelijktijdig heeft een ander familielid in dit geval fam. B die in een ander werelddeel wonen, te kennen gegeven de rechten voor 10 jaar te willen voldoen. Derhalve hebben wij in 2007 fam. B benaderd voor termijnverlenging. Zij hebben de kosten voldaan.
Echter nagenoeg gelijktijdig blijkt dat fam. A ongevraagd, reglementair moet de familie aan het kerhofbestuur toestemming vragen, van betreffende graven alle bovengrondse monumenten heeft verwijderd en afgevoerd.
Wat nu...
Fam. B weet hier niets van.
Fam. A weet niet dat familie B heeft betaald.
Wij hebben schriftelijk geen overeenkomst met familie B.
Reglementair moet rechthebbende fam. A ons schriftelijk in kennis stellen dat zij fam B als nieuwe rechthebbende aanstellt. Dit is niet gebeurd.
met vriendelijke groet
F. de Bock
Antwoord:
Geachte heer,
Ik zou altijd voorzichtig zijn met mondelinge of telefonische mededelingen dat men het grafrecht niet verlengt. Als anderen mogelijk wel belangstelling hebben, is het van belang om de situatie volstrekt helder te hebben, om problemen te voorkomen. Als iemand zelf geen brief schrijft niet te verlengen, zou ik als begraafplaatshouder zelf aan de rechthebbende een briefje schrijven waarin de mondelinge mededeling wordt bevestigd.
Mag men dan, als men niet verlengt, het grafmonument verwijderen? Als ik het wel heb, staat in uw beheersreglement:
"Het eventueel op het graf aanwezige gedenkteken of beplanting kan gedurende een maand vóór het vervallen van een grafrecht door de rechthebbende van het graf worden verwijderd. Na het vervallen van het grafrecht kunnen zij geen aanspraken op deze voorwerpen doen gelden."
Het is in dit geval de vraag wanneer het monument verwijderd is. De rechthebbende heeft het recht om binnen de termijn van een maand voor afloop van het grafrecht het monument te verwijderen. Als men dat gedaan heeft, kan niemand er iets van zeggen. Men hoeft het monument niet aan anderen te 'schenken'.
Het is de vraag of het juridisch correct is om familie B het graf te laten verlengen. Als er geen overdracht van familie A is, mag je eigenlijk niet van verlenging spreken. Het grafrecht moet dan eigenlijk opnieuw worden gevestigd (voor 20 jaar).
Maar ongeacht of sprake zou zijn van verlenging of de nieuwe uitgifte van het graf, familie B heeft geen recht op het grafmonument als familie A dat niet wil overdragen.
Familie A is in dit geval wel in de fout als men het monument ná afloop van de termijn van het grafrecht verwijderde. Daar had men geen recht meer op. Strikt juridisch is dan zelfs sprake van grafschennis, schending van het verbod in artikel 149 van het Wetboek van Strafrecht om een graf niet te roeren of te beschadigen.
Maar als het graf inmiddels is uitgegeven aan familie B, is familie B de gedupeerde partij die daartegen actie zou moeten en kunnen ondernemen.
Kort gezegd: als familie A het monument binnen de lopende termijn verwijderde, mocht dat; daarna niet meer. Ik zou ook overwegen, als ik u was, om aangifte te doen bij de politie. In het laatste geval is immers sprake van grafschennis.
Ik zou als ik u was het gebeurde gewoon melden aan familie B. Die zal er niet blij mee zijn, maar men kan geen recht doen gelden op het monument als het verwijderd is voordat zij de grafrechten kregen. Als het monument verwijderd is nadat zij de grafrechten kregen, kunnen zij familie A vorderen het monument terug te geven of te vergoeden.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
