Verlopen grafrechten alsnog betalen?
2 september 2002
Vraag nummer: 994 (oude nummer: 1326)
Mon, 2 Sep 2002 11:16:55 +0200 (CEST)
Van een aantal graven op onze gemeentelijke begraafplaats zijn de rechten (al lang) verlopen, zonder dat de gemeente als beheerder of de rechthebbenden daarvan melding hebben gemaakt naar elkaar.
Kun je als beheerder, los van de vraag of je het wilt, de jaren waarover geen rechten zijn betaald alsnog in rekening brengen als:
1. de rechthebbende zou aangeven nog geen afstand te wilen doen;
2. de rechthebbende zou aangeven afstand te willen doen van de rechten op het graf.
Antwoord:
Geachte heer,
Het melding maken van het aflopen van grafrechten is sinds 1991 een wettelijke verplichting. Als het gaat om graven waarvan de rechten al vóór 1 juli 1991 zijn afgelopen, was uw gemeente niet in verzuim. Maar als het gaat om rechten die na die datum zijn afgelopen, wel. Afgezien van de wettelijke verplichting is het natuurlijk wel een beetje stom van een gemeente om geen verlenging aan te bieden, want je laat een flinke sloot geld liggen.
Volgens mij is het niet mogelijk om met terugwerkende kracht over de verstreken jaren nog geld te innen. Er is geen juridische basis voor, omdat de legesverordening van een gemeente alleen de tarieven over een bepaald jaar of vanaf een bepaalde datum regelt, niet die van voorafgaande termijnen. Ik ken gemeenten die het tóch doen; het is op zich niet onredelijk als men het grafrecht zou willen verlengen. Maar als een onwillige rechthebbende zich tot de belastingrechter wendt (want de rechten zijn bij een gemeente belastingen, zoals u weet), denk ik dat er geconstateerd wordt dat het niet kan. Dan moet de gemeente de zaken maar bijhouden.
U schetst 2 situaties: wanneer de rechthebbende geen afstand wil doen en wanneer de rechthebbende dat wel wil doen. Welnu, als de rechten/termijnen verlopen zijn, zijn beide situaties/vragen niet aan de orde. Je kunt pas van iets afstand doen als je iets hebt, niet als je iets niet meer hebt. Als de termijnen verlopen zijn, is er geen recht meer dat valt er geen afstand meer te doen.
Als het grafrecht is verlopen, kan het graf, als de voormalige rechthebbende het graf toch in stand wil houden, weer opnieuw, als een nieuw graf, worden uitgegeven (voor minstens 20 jaar). Ik zou het dan zo doen, bijvoorbeeld bij een graf uit 1975 dat in 1995 is afgelopen, dat die nieuwe 20 jaar ingaat per 1995 en eindigt in 2015. Zo kun je mijns inziens ook omzeilen dat je geen tarief van 1995 meer kunt rekenen: je moet het tarief van de huidige geldende legesverordening hanteren, maar er is geen dwingende bepaling dat het grafrecht ook dit jaar ingaat.
Verlenging kan alleen als het recht nog niet zou zijn afgelopen.
Als het grafrecht in 1995 zou zijn afgelopen, het graf 'gewoon' in stand is gehouden en iemand nu niet wil verlengen (het graf her-uitgegeven krijgen), dan is er geen mogelijkheid om over de periode van 1995 tot nu alsnog enige betaling te ontvangen. Dan had de gemeente de boel maar beter op orde moeten houden.
mr W.G.H.M. van der Putten
2 september 2002
