Verlenging met terugwerkende kracht
10 maart 2009
Vraag nummer: 6267 (oude nummer: 12472)
Geachte heer Van der Putten,
Bij, een mij bekende, gemeentelijke begraafplaats komt het soms voor dat het uitsluitend recht op bijzondere wijze wordt verlengd.
De graven worden, bij eerste uitgifte, voor 30 jaar uitgegeven. Nu komt het voor dat na 18 jaar er een bijzetting plaatsvindt. Er zou dus nog niet verlengd kunnen en behoeven te worden. Er resteren immers nog 12 jaren grafrecht.
Toch gebeurt het dat men op dat moment 10 jaar verlenging kan verkrijgen bovenop de bestaande resterende 12 jaren. Dit gebeurt door een nieuw bewijs van grafrecht af te geven (met de datum van eerste afgifte!) Hierop staat dan ineens geen 30 jaar, maar 40 jaar grafrecht.
Voor nabestaanden is dit een goedkope vorm van verlengen want anders gebeurt dit pas na 12 jaar tegen het dan geldende tarief. Het jammere is dat niet iedereen van deze handelwijze kan "profiteren.
Volgens mij is deze werkzijze in strijd met de Wlb. Zijn er ook nog andere risico's aan deze werkwijze?
Met vriendelijke groet,
Maria van den Elskamp
Antwoord:
Geachte mevrouw,
Dit is een vreemde zaak. Het vervangen van een grafakte voor 30 jaar door een akte voor 40 jaar, met dezelfde datum van afgifte is in feite een soort valsheid in geschrifte. Voorts is duidelijk dat dit strijdt met de (strekking van) artikel 28 Wet op de lijkbezorging, dat stelt dat men alleen een jaar voor afloop van het grafrecht het grafrecht kan verlengen.
Daarnaast vind ik een dergelijke handelwijze erg onverstandig omdat het verwarring geeft in de administratie, lijkt mij. De mensen die het nu zo doen, weten en onthouden het waarschijnlijk wel. Maar als die vervangen worden door anderen, dan wordt alles heel vreemd als men later eens uitzoekt waarom iets zo is zoals het ogenschijnlijk is.
Ik denk ook dat een gemeente op deze manier handelt in strijd met de eigen verordeningen, de beheersverordening en de verordening begraafrechten. Daar moeten ambtenaren erg mee oppassen; uit mijn verre verleden als ambtenarenrechter weet ik dat dit soort handelen mede een rol heeft gespeeld in ontslagzaken. Men heeft geen eigen voordeel behaald en daar ging het ook niet om, maar in soms moeilijke arbeidsverhoudingen gaat dit soort dingen opeens ook meetellen.
Ik vind het al met al dus buitengewoon onverstandig om te doen als gemeente of ambtenaar.
Ik denk overigens niet dat dit een goedkope vorm van verlengen is voor een rechthebbende. Als hij anders pas over 12 jaar zou verlengen is het tarief natuurlijk hoger, maar heeft hij in die tussentijd ook rente gekregen. Gemeenten verhogen de tarieven gewoonlijk met de inflatie; de rentevergoeding op spaargelden ligt gewoonlijk ietsje hoger dan inflatie (op dit moment ook: de inflatie is deze maand ongeveer 1,5% en rente op spaardeposito's tussen de 3,5 en 4,5%). Vooruit betalen is vaak juist duurder, tenzij de gemeente een extra korting geeft.
Wat overigens in principe wel kan, is dat men een lopend grafrecht - met instemming natuurlijk van de rechthebbende - laat vervallen en het graf weer opnieuw uitgeeft. Dan kun je een nieuwe termijn afspreken. Maar dan heb je wel andere problemen. De eerste is, dat er geen recht is op teruggave of verrekening van gelden van de resterende termijn. Als de gemeente dat toch zou afspreken, handelt ze in strijd met de verordening lijkbezorgingsrechten en de beheersverordening. Het beeindigen van de lopende grafrechten is afstand doen door de rechthebbende en dan bestaat geen aanspraak op een vergoeding. Het tweede probleem kan zijn dat de inhoud van de grafrechten kunnen veranderen. Het is bijvoorbeeld mogelijk dat men in 1990 een graf voor 3 personen gekregen heeft en dat men in 2009 alleen 2-persoons graven uitgeeft. Of dat op het oude graf nog het recht rustte om het graf te mogen schudden en dat dit voor een nieuw uitgegeven graf niet meer geldt. Of dat voor nieuwe graven de eisen voor grafmonumenten anders zijn geworden; dan kun je je niet meer beroepen op overgangsrecht.
Kortom, het is allemaal niet simpel.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
