Rechthebbende of belanghebbende eigen graf onbepaalde tijd?
27 mei 2009
Vraag nummer: 6567 (oude nummer: 13092)
Geachte heer Van Putten,
Hierbij vraag ik uw kundig advies in een wel hele lastige zaak.
Meneer A heeft voor zijn overleden vrouw in 1954 een graf gekocht voor onbepaalde tijd en in 1961 voor zijn ouders.
Meneer A hertrouwd later met mevrouw 2.
Als meneer A overlijd wordt mevrouw 2 rechthebbende betreffende deze graven.
Ook mevrouw 2 komt te overlijden en nu komt het probleem, want haar zoon uit haar vorig huwelijk wordt dan rechthebbende. Destijds heeft men vast gedacht dat meneer vanwege zijn afwijkende achternaam geen derde graads was en meneer is aangeslagen voor zowel huur als onderhoud voor het graf van zijn moeder en van het andere graf heeft meneer afstand gedaan.
De aanslagen hadden niet plaats mogen vinden omdat meneer de zoon was van mevrouw 2 en de gemeente heeft dit hersteld en het graf de status onbepaalde tijd terug gegeven.
De familie zegt nu dat meneer van mening was belanghebbende te zijn en geen rechthebbende en dat daardoor meneer afstand heeft gedaan van het graf en ook dit willen ze hersteld zien, want het graf is nl. nog niet geruimd.
Er is een gesprek geweest met de zus van deze meneer en heb haar uit gelegd dat het graf waarvan men afstand heeft gedaan in het bezit is van de gemeente Wageningen en indien men dit wil terug hebben het opnieuw moet worden ingehuurd. De familie is het hier niet mee eens. Overigens een belanghebbende kan geen afstand doen van een graf.
U begrijpt dat ik uw wijs advies hard kan gebruiken en zie dit dan ook met spanning tegemoet.
Met vriendelijke groet,
Janny Bransen - Ligtenberg.
Antwoord:
Geachte mevrouw,
Bij grafrechten is het zo dat het wijzigen van de rechthebbende nooit een wijziging van het grafrecht zelf tot gevolg kan hebben. Dat iemand buiten de kring van directe nabestaanden rechthebbende wordt, kan nooit tot gevolg hebben dat opeens weer betaald moet worden voor een graf voor onbepaalde tijd. Ik weet dat het bij sommige begraafplaatsen in de verordening staat, maar die verordening moet op dat punt onverbindend worden verklaard als de zaak aan een rechter wordt voorgelegd. Soms bestaat alleen die praktijk, zonder dat het in de verordening staat. Dat is al helemaal uit den boze.
Nu is het de vraag wat precies gebeurd is toen mevrouw 2 overleed.
Is de zoon formeel de nieuwe rechthebbende geworden, of (nog) niet? Als er met of door hem overleg is geweest over de vraag of hij rechthebbende van beide graven wilde worden en hij zei "De een wil ik wel en de ander niet; doe die tweede maar weg", dan is hij geen rechthebbende geworden en kan daarom per definitie geen afstand doen van het grafrecht. Dan was hij alleen belanghebbende, zoals de familie nu opmerkt. Dan staan de grafrechten van dat graf formeel nog open na het overlijden van de vorige rechthebbende mevrouw 2 en kan een ander familielid ze krijgen. Met herstel van de oude rechten natuurlijk; het overschrijven op naam van een ander mag geen reden zijn voor nieuwe kosten of een andere termijn.
Als de zoon wel formeel rechthebbende van beide graven is geworden, dus wanneer hij een beschikking dienaangaande heeft gekregen, dan kon hij rechtsgeldig afstand doen van het graf. En dan kan de familie het graf niet zomaar overnemen. De rechten zijn dan vervallen. Dan kan het graf wel weer als nieuw graf worden uitgegeven, onder de regels van de huidige verordening, voor de termijn die tegenwoordig geldt.
Overigens vind ik het eigenlijk niet erg handig om in een beheersverordening te hebben staan dat graven alleen overgedragen kunnen worden aan bloed- of aanverwanten in de derde graad. Het doet geen recht aan hedendaagse samenlevingsvormen zoals LAT-relaties en aan samenwonen zonder of met samenwoningsovereenkomsten. Die vallen er formeel allemaal buiten. En wie moet tot in de derde graad verwant zijn met wie? Met de laatste rechthebbende of met daar rustende overledenen? Formeel gaat het om de vorige rechthebbende. Als de zoon van mevrouw 2 de laatste rechthebbende was, kan de dochter van meneer A formeel geen rechten van hem overgedragen krijgen, want zij heeft geen enkele bloed- of aanverwantschap met die zoon. Terwijl de meeste mensen toch wel zullen vinden dat een dochter de rechten op het graf van haar vader zou moeten kunnen krijgen, lijkt mij. Ik meen dus dat die regels wat minder strak moeten zijn; wat mij betreft kunnen ze zelfs helemaal weg.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
