Op zoek naar een rechthebbende
25 november 2003
Vraag nummer: 2677 (oude nummer: 3455)
Wij hebben een afstandsverklaring van een rechthebbende van een eigen graf ontvangen. Deze rechthebbende is geen nabestaande van een van de overledenen in het graf, maar was twintig jaar geleden testamentair executeur. Mijn vraag is nu, of, en zo ja hoeveel, moeite de gemeente moet doen om een nieuwe rechthebbende te zoeken? En zo ja, wie kan dat dan worden?
In vervolg hierop wil ik gelijk vragen of de gemeente na een afstandsverklaring van een rechthebbende van een eigen graf, nog moeite moet doen om nabestaanden van een van de begravenen in dat graf op te sporen die mogelijk rechthebbende willen worden?
In het Handboek Wet op de lijkbezorging van W.G.H.M. van der Putten uit 1993 staat op bladzijde 127, 2e alinea onderaan dat indien de houder van de begraafplaats iemand anders kent, waarvan hij het vermoeden heeft dat die het adres van de gezochte rechthebbende weet, de wetgever verwacht dat bij hen navraag naar de het adres van de rechthebbende wordt gedaan. Mijn vraag hierover is: wordt met die zin bedoelt dat ook eventuele nabestaanden van de overledenen die in het graf zijn begraven moeten worden benaderd, om de rechthebbende op te sporen? En zo ja, is er dan een mogelijkheid dat, als evengoed geen rechthebbende kan worden gevonden, een nabestaande de nieuwe rechthebbende kan worden?
Wij gaan binnenkort mededelingsbordjes plaatsen bij graven op de gemeentelijke begraafplaats, omdat we op zoek zijn naar de belanghebbende. Mijn vraag is, of het mogelijk is dat als een rechthebbende zich niet aanmeldt, maar wel een nabestaande van een overledene in het graf, of dan die nabestaande de nieuwe rechthebbende kan worden?
De grafrechten in onze gemeente worden publiekrechtelijk verleend.
Antwoord:
Geachte heer of mevrouw,
U gooit ten onrechte het zijn van rechthebbende op één hoop met het zijn van nabestaande en het zijn van familie.
Een rechthebbende hoeft geen nabestaande of familie te zijn. En iemand kan nabestaande zijn, zonder familie te zijn. Zon nabestaande kan bijvoorbeeld een voormalige (niet-geregistreerde) partner zijn, een LAT-relatie hebben gehad, of een heel goede vriend met wie de overledene veel meer contact had dan met zijn eigen familie. Dat kun je aan de naam of het adres niet zien.
Er zijn bovendien honderdduizenden mensen die geen banden (meer) hebben met hun familie. Volgens de statistieken hebben 1 op de 5 mensen geen of nauwelijks contact meer met hun ouders, of als ouder niet meer met een kind. En als u eens een blik werpt in vragen in de rubriek Erfrecht/erfenis of de rubriek Kosten uitvaart, ziet u een bevestiging van die statistieken. In ieder geval gaat het gezegde Van je familie moet je het niet hebben in een groot aantal gevallen op.
Als de rechthebbende afstand van een graf heeft gedaan, hoeft u niet op zoek te gaan naar (andere) nabestaanden. Natuurlijk bent u wel vrij om te kijken of er nog mensen zijn die zouden willen dat dit graf blijft voortbestaan. Dat is gewoon aardig van u(w gemeente). Het plaatsen van een bordje bij het graf is dan een goede methode. Maar verplicht bent u het niet.
Als zich iemand meldt die het graf op zijn naam wil hebben en de kosten wil dragen, is dat natuurlijk prima.
Wat in mijn boek uit 1993 staat over het vinden van een rechthebbende, klopt (uiteraard). Maar die passage slaat op de situatie dat u een rechthebbende niet meer zou kunnen vinden. En wanneer die niet meer had kunnen aangeven of het graf opgeheven zou kunnen worden, dan wel verlengd zou moeten worden. Maar in dit geval was de rechthebbende wel bekend en heeft die ook gereageerd. Dan is er dus geen verplichting om andere nabestaanden te zoeken.
mr W.G.H.M. van der Putten
