Onrechtmatig verkregen recht tot begraven
18 augustus 2003
Vraag nummer: 2404 (oude nummer: 2926)
Op 15 april 1992 is mijn oma overleden. Zij was de enige erfgename van een aantal familiegraven voor onbepaalde duur. Omdat mijn vader de begrafenis van zijn vader had geregeld, kwamen hij en zijn broer overeen dat de broer de begrafenis van zijn moeder, mijn oma, zou regelen. Naar nu pas blijkt heeft de broer daarbij ook de 4 familiegraven op zijn naam laten zetten. Dit zonder enig overleg met mijn vader. Mijn vader wist zelfs niets van het bestaan van deze graven. Hij is daarover niet door zijn broer geinformeerd.
Volgens mij verkeerde en verkeert de gemeente Wijdemeren, de gemeente waar wij wonen, in de veronderstelling dat de broer de enige erfgenaam is en heeft de gemeente zonder verder onderzoek de 4 graven op naam van de broer gesteld.
Kan mijn vader nu, als mede erfgenaam, aanspraak maken op 2 familiegraven?
Wat moeten wij doen om deze zaak te regelen?
Kees de Kloet, Wijdemeren
Antwoord:
Geachte heer De Kloet,
Het op naam (laten) zetten door een gemeente heeft niets te maken met erfrecht; het is gewoon zo dat wie het eerste komt, het eerste maalt. Een gemeente kan niet en hoeft niet te onderzoeken wie erfgenaam is; dat kunnen in sommige gevallen wel meer dan 100 personen zijn. Wanneer iemand meent dat graven ten onrechte zijn overgeschreven, kan hij de nieuwe rechthebbende daarop aanspreken. Zie vele antwoorden op andere vragen in deze adviesrubriek.
Het is overigens ook niet zo dat oude graven een bepaalde waarde hoeven te hebben. Meestal kosten ze alleen maar geld. Ook als de grafrechten voor onbepaalde tijd zijn, dan rust er toch vaak nog de verplichting op om onderhoudsbijdragen te betalen. Jaarlijks of per 10 jaar. Ook is er de verplichting om vervallen of kapotte monumenten te herstellen. In de regel heeft men er meer lasten dan lusten van.
Een andere zaak is, dat als het gaat om graven waarin nog begraven kan worden, ze in sommige gevallen wel een bepaalde waarde kúnnen hebben. Maar stel dat dat het geval is, dan is die waarde meestal beperkt. De meeste houders van begraafplaatsen hebben de mogelijkheid om graven over te schrijven beperkt tot naaste familieleden. Uw vader of zijn broer of hun kinderen zouden zon graf dan wel kunnen overschrijven en gebruiken, maar ze kunnen bijvoorbeeld niet aan vrienden en bekenden worden overgedaan.
Het is heel ongebruikelijk om aan graven een waarde toe te kennen in het kader van een nalatenschap, maar het zou denkbaar kunnen zijn. Als er een paar graven zijn die leeg zijn, zouden die inderdaad een waarde voor familieleden kunnen hebben. De waarde die een graf dan kan hebben, is het bedrag dat men uitspaart als men zelf een nieuw graf zou moeten huren. Maar die waarde is betrekkelijk. Uw vader en zijn broer kunnen niet ieder 2 of 4 graven bezetten. Meer dan één graf wordt zo al snel waardeloos. Als er nog onderhoudsverplichtingen op rusten, is het mogelijk duurder om de graven aan te houden en die kosten te blijven betalen, dan om er afstand van te doen en pas een nieuw graf te huren als je het nodig hebt.
Of je, stel dat de graven een waarde vertegenwoordigen, als mede-erfgenaam dan recht zou hebben op zon graf, dan wel op een financiële vergoeding, durf ik niet te zeggen. Misschien vroeger wel, maar onder het huidige erfrecht niet meer, schat ik in. Maar dat is meer een vraag voor de Notariële adviesrubriek.
In deze zaak gaat het echter om een nalatenschap uit 1992. Eventuele vorderingen op mede-erfgenamen zijn inmiddels al lang verlopen. Een vordering blijft in het normale geval 5 jaar geldig, tenzij er rechtsgeldig gestuit is. Waarschijnlijk heeft uw vader al lang geleden met de verdeling ingestemd. Dan is hij nu veel te laat om er nog iets aan te veranderen.
mr W.G.H.M. van der Putten
