Grafrechten en koopbriefje 1979 vervolg 1
26 juni 2018
Vraag nummer: 55478
Geachte heer van der Putten,
Graag zend ik u de stukken (KOOPBRIEFJE, REGLEMENT & FOTO van grafmonument) n.a.v de vraag van Lynn van het Juridisch Spreekuur te Groningen op 19 juni jl. bij wie ik, nabestaande, mij heb gemeld. Naar welk emailadres kan ik de scans zenden
Mvg, XX
Groningen
0600000000
Antwoord:
Geachte heer,
Dank voor de stukken die u mij mailde.
Wat ik vooral graag zou hebben gehad is een reglement dat in 1979 geldig was. Want het koopbriefje dat u stuurde bevat heel weinig gegevens. Er is 'een grafruimten' verkocht en gekocht en men verplicht zich tot plaatsing van een grafmonument binnen een jaar en goed onderhoud van het graf. Wordt aan zulke voorwaarden niet voldaan dan kan 15 jaar na de begraving de grafbedekking worden verwijderd en vervallen de gekochte graven of het gekochte graf weer aan de kerkvoogdij.
Helaas hebt u geen reglement uit de jaren '70. Het huidige bestuur van deze kerkelijke begraafplaats stelt die ook niet te hebben. De administratie was 'een rommeltje' toen de huidige mensen die zich om deze begraafplaats bekommeren aan hun taak begonnen. Helaas komt dat vaker voor.
Ik heb zelf in mijn archief gekeken, nu ik weet om welke begraafplaats in de provincie Groningen het gaat. Ik heb een ongedateerd en niet ondertekend reglement, waar ik zelf de aantekening bij heb dat het van 2002 zou zijn. Er staan wel namen van kerkvoogden onder het ongetekende stuk. Als bekend zou zijn wanneer deze mensen in functie waren, zou het stuk daar aan gerelateerd kunnen worden. Uit de termen die in dit reglement gebruikt worden, is af te leiden dat het waarschijnlijk een stuk van voor 2010 is, toen de wetgeving veranderde.
Het is helaas zo dat veel begraafplaatshouders ongedateerde en niet ondertekende reglementen en voorschriften rondsturen en op internet zetten, waardoor later niet duidelijk is of het hier om concepten gaat of om vastgestelde regelingen. Zelfs gemeenten doen dat. Zelfs op min of meer officiële sites waar overheidsregelingen worden gepubliceerd, zoals Overheid.nl of https://zoek.officielebekendmakingen.nl/zoeken/gemeenteblad worden soms niet gedateerde stukken gepubliceerd. Juridische doodzondes, maar de wereld is helaas niet vrij van zonden.
U zond een reglement van 2017, dat ik ook al had. Detail: het is in oktober 2017 zelfs aangepast naar aanleiding van opmerking van mij over een bepaling. Het eerdere reglement is van 1 januari 2016.
Uit dit reglement en uit de tarievenlijst blijkt dat de begraafplaats enkele graven en dubbele graven kent. Enkele graven zijn voor 1 persoon; dubbele graven voor 2 personen.
U hebt verteld dat het gaat om een graf waar reeds een kist en een asbus in zijn bijgezet. U wilt nu een 2e asbus bijplaatsen en vindt het onterecht dat u nu een rekening voor grafrechten krijgt, want die zijn volgens u immers al afgekocht.
Wat kunnen we met deze gegevens aanvangen?
Een oplettende lezer zou zijn opgevallen dat ik hierboven "Er is 'een grafruimten' verkocht" heb geschreven. 'Een' is enkelvoud en 'grafruimten' is meervoud. Hoe zit dat? Het zit zo dat voor het woord 'grafruimten' een paar puntjes op het voorgedrukte koopbriefje staan, zodat daar met de hand iets kan worden ingevuld. 'Een' of 'twee' ligt dan voor de hand.
Uit de bepaling "vervallen de gekochte graven of het gekochte graf weer in volle eigendom aan de kerkvoogdij" valt ook af te leiden dat soms een enkel graf of soms een dubbel graf (aangeduid als 'graven' in meervoud) werd uitgegeven. De plek waar een kist staat wordt soms ook als 'graf' aangeduid, zodat je dan bij een dubbelgraf voor 2 kisten 'twee graven in een graf" hebt. Onhandig om het zo te noemen, maar zo'n onhandige ouderwetse aanduiding staat zelfs in het Besluit op de lijkbezorging. Dus het komt vaker voor.
Wat mij opvalt aan het huidige reglement en de tarieflijst is dat men uitdrukkelijk benoemt zowel enkele als dubbele graven uit te geven. Dat is opmerkelijk, omdat de meeste begraafplaatsen gewoon 'een graf' uitgeven, waarbij het niet uitmaakt of men er 1, 2 of 3 kisten in plaatst. Als men maar voldoende diep begint met de eerste begraving. Maar hier wordt dat onderscheid dus wel gemaakt.
Dat komt overeen met de opties in het koopbriefje van 1979, waar men handmatig 'een' of 'twee' kan invullen om aan te geven om hoeveel grafruimte het gaat.
Om te kunnen zien of en waar iets voorgedrukt is en waar iets ingevuld kan worden, is het nodig om (fotokopieën of scans van) het stuk te zien. En om het hele stuk te zien. Er zijn wel eens mensen die een vraag stellen aan de hand van 1 regel uit een document, maar daar kun je te weinig mee. Vaak staan op meer plekken in een document relevante passages. Zo hier ook.
Ik concludeer dat dit graf in 1979 is uitgegeven als een enkel graf, voor de begraving van een (1) kist. Dat valt ook af te leiden uit de foto van het graf, dat u mij mailde.
Omdat het graf is uitgegeven als enkel graf, is er formeel geen recht om de stoffelijke resten van meerdere mensen bij te zetten. Voor een tweede kist zou gewoonweg ook geen plaats zijn. Voor een extra of tweede asbus is feitelijk wel plaats, omdat een asbus niet zo diep begraven hoeft te worden als een kist.
Er is discussie mogelijk of een enkel graf recht geeft op de bijzetting van een kist of van de stoffelijke resten van een persoon. Bij de laatste aanduiding is er formeel geen ruimte of extra asbussen; in het geval wordt uitgegaan van een kist is er misschien niet formeel maar wel feitelijk ruimte voor extra asbussen.
Het zou een erg formalistische benadering van het kerkbestuur zijn als men in een graf met een kist geen asbussen zou toelaten. Maar er is geen reden om dat gratis te doen.
Uit jurisprudentie is bekend dat begraafplaatshouders kosten kunnen opleggen die bij aanvang van de grafrechten nog niet bekend waren. Dat hangt ook weer van bepaalde omstandigheden af. Dat is hier allemaal niet zo relevant. Wel relevant is dat voor de bijzetting van een asbus kosten in rekening mogen worden gebracht. Een begraafplaats moet per slot ook inkomsten hebben om te kunnen blijven bestaan.
Ik heb u gevraagd naar een afschrift van een rekening voor de bijzetting. Want ik was benieuwd of men 'grafrechten' in rekening zou brengen of 'begraafrechten'. Anders gezegd: kosten voor de huur ('koop' *) van extra grafruimte of kosten voor het bijzetten van de asbus. (* het is zowel geen koop als geen huur, maar de vestiging van bijzondere zakelijke gebruiksrechten, vergelijkbaar met bijvoorbeeld erfpacht of recht van opstal; maar dat terzijde. Met het 'koopbriefje' wordt geen graf verkocht en gekocht. maar worden gebruiksrechten verkocht en gekocht).
U hebt verteld dat u nog geen rekening had, maar dat het op basis van telefonische mededelingen was.
De begraafplaats maakt het juridisch eigenlijk lastig als ze extra grafrechten voor de plaatsing van een of meer asbussen verleent, want dat moet aansluiten op het oude grafrecht uit 1979. Dan moet ze eigenlijk ook een soort aanvullende grafakte afgeven. Maar het zou eigenlijk wel zuiverder zijn.
Het zou voor de begraafplaatshouder makkelijker zijn om gewoon een tarief 'kosten begraving' te rekenen voor de bijzetting. Dan is ze klaar met een rekening en is geen nieuwe of aanvullende akte nodig. Maar is de status van het graf onduidelijk. Tenzij de begraafplaatshouder verklaart dat het oude grafrecht het begraven houden van een kist en van een bepaald aantal asbussen omvat. Dan ben je er juridisch ook uit.
Mijn conclusie is dat de begraafplaats terecht een tarief in rekening kan brengen voor de bijzetting van een asbus, waarbij dat tarief ook een uitbreiding van het bestaande recht om 1 kist te plaatsen kan omvatten.
Ik heb uw naam en adres en telefoonnummer onder uw vraag verwijderd.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
Naschrift:
Voor vervolg zie vraag nummer 55513: 'Grafrechten en koopbriefje 1979 vervolg 2'.
TIP
Laat nabestaanden niet onnodig zoeken naar oude polissen. Registreer of u een uitvaartverzekering hebt op Uitvaartverzekeringsregister.nl
Ook verstandig om in te vullen als u GEEN verzekering hebt.
TIP
Vergelijk snel en eenvoudig offertes van uitvaartondernemers via de site Uitvaartoffertes.nl
TIP
Bezoek ook eens de video-adviesrubriek: Infotheek - reportages - kijkersvragen - juridische vragen en antwoorden (klik hier).
Zoals: Van wie is de grafsteen?
TIP
Melden van overlijden. Landelijk gratis meldnummer overlijden: 0800-783 73 43.
TIP
Regel hier uw begrafenis of crematie.
