Bijbegraving / onbepaalde tijd/ nieuwe huurovereenkomst (vervolg vraag 3206)
10 november 2003
Vraag nummer: 2634 (oude nummer: 3360)
mr. van der Putten
Uw antwoord op mijn vraag 3206 over betalingen voor bijbegraving in graf dat voor onbepaalde tijd is verhuurd blijft inderdaad een dilemma. De vreugde over het 20 jaar geleden gemaakte aanbod om de huurrechten af te kopen is al heel snel omgeslagen naar discussie en heeft aangezet tot nadenken. Hoe kom je hier uit? Wat zijn de voorwaarden die gesteld zijn in de reglementen destijds? Wie heeft de reglementen bewaard? Ondanks dat het 20 jaar geleden is, is in deze situatie sprake van overleveringen uit vroegere tijd.
Wij hebben als stichting wel nog fragmenten kunnen terugvinden. In hoeverre zij rechtsgeldigheid hebben is nog maar de vraag.
Als aanvulling op vraag 3206 is een bepaling boven water gekomen tw:
- indien een huurder gebruik maakt van het recht tot bijbegraven in het door hem gehuurde graf, dan is er sprake van een opnieuw uitgeven van een graf.
- voor het opnieuw uitgeven van een graf, bedoeld in vorige situatie, wordt een nieuwe huurovereenkomst gemaakt, waarin de oude huurovereenkomst komt te vervallen, met gelijktijdige restitutie van de nog niet verlopen jaren.
Dit is een prachtige zin, echter rekening houdende hiermee; mogen wij een nieuwe huurovereenkomst maken indien een bijbegraving plaats moet vinden in een graf dat voor onbepaalde tijd is verhuurd ?
Wat is de restitutie inzake ?
In hoeverre is een oud reglement (meestal een stencil A4-tje) rechtsgeldig?
met vriendelijke groet
L. de Bock
Antwoord:
Geachte heer De Bock,
Om met het laatste te beginnen: een oud beheersreglement is rechtsgeldig, totdat een nieuw reglement is aangenomen. Ik ken wel voorbeelden van reglementen voor kerkelijke begraafplaatsen uit de 19e eeuw die tot begin of midden jaren '90 van de 20e eeuw geldig waren. En ik ken gemeenten die tot voor enkele jaren geleden letterlijk vooroorlogse beheersverordeningen hanteerden. Zelfs grote gemeenten, zoals bijvoorbeeld Amersfoort.
Echter, het grafrecht zoals dat in een oud reglement is neergelegd, kan niet zomaar eenzijdig worden gewijzigd in een nieuw reglement. Althans niet voor lopende rechten. Wel, als nieuwe graven worden uitgegeven en vaak ook als de grafhuur wordt verlengd. Maar een nieuw reglement kan geen wijziging brengen in oude rechten voor onbepaalde tijd.
Of een reglement een gedrukt boekje is of een gestencild A4-tje, maakt natuurlijk geen enkel verschil. In bepaalde periodes kúnnen de reglementen niets anders dan stencils zijn. Pas zo'n 20, 25 jaar geleden is het stencilapparaat verdrongen door het copieerapparaat.
Aan de hand van een los citaat, zoals u nu aanhaalt, kan ik geen advies geven. Ik kan alleen opmerken dat het op het eerste gezicht een vreemde regeling is. Maar of die rechtsgeldig is of was, is alleen te beoordelen aan het hand van het hele reglement, omdat er misschien wel een vernuftig en sluitend systeem achter zat. Maar misschien waren er innerlijke tegenstrijdigheden.
Dat is zo niet te zeggen. Daarvoor moet je het geheel zien.
U vindt 20 jaar wellicht een lange tijd, maar grafrechten voor eigen graven worden aangegaan voor minstens 20 jaar. Een grafrecht van een niet-gemeentelijke begraafplaats is een contract. En dan vind ik het hoogst onverstandig dat men de tekst van het contract met de geldende voorwaarden gedurende de looptijd van de graven niet bewaard heeft...
Als je huizen verhuurt gooi je de huurovereenkomsten met de huurders toch ook niet weg? Dit is precies hetzelfde.
Ik mag toch wel verzuchten dat uw voorgangers zéér kortzichtig waren, als ze hun spullen niet beter bewaard hebben.
In algemene zin kan ik alleen herhalen dat geen nieuwe huurovereenkomst met nieuwe voorwaarden mag worden aangeboden indien een bijbegraving plaats moet vinden in een graf dat voor onbepaalde tijd is verhuurd.
Ik kan niet voor 100% uitsluiten dat wellicht in het verleden voorwaarden zijn gesteld die het wel mogelijk maken, maar dan moet u met harde bewijzen komen. En alleen een compleet oud reglement voldoen dan, wellicht, als bewijs. Maar geen losse flarden, die doen vermoeden dat er maar wat aan gerommeld is. Ik heb wel vaker meegemaakt dat een begraafplaatshouder onder druk van de rechter zijn verordening moest aanpassen, toen bleek dat hetzelfde graf twee keer werd 'uitgegeven' en dat er twee keer voor het geheel werd betaald voor 2 inlagen. Maar misschien zat 'uw' oude reglement wel beter in elkaar.
Mijns inziens is echter het omzetten van een grafrecht voor onbepaalde tijd in bepaalde tijd een dusdanig grote inbreuk op het grafrecht, dat je dit alleen met kei- en keiharde bewijzen van vroeger en nog steeds geldende voorwaarden kunt rechtvaardigen.
Met vriendelijke groet,
mr W.G.H.M. van der Putten
