Natuur begraven op Bosdrift in Hilversum
maandag 8 juni 2020
De nieuwe algemene begraafplaats Bosdrift werd geopend op 15 oktober 1890. Leonard Springer ontwierp de Bosdrift. Het ontwerp dat Leonard maakte was in de Engelse landschapstijl. De gebogen paden, groepen heesters en grote bomen in het ontwerp kenmerken deze stijl. Alles verbonden door zichtlijnen. Het ontwerp staat in schril contrast tot de andere begraafplaatsen in Hilversum. De Noorderbegraafplaats en Zuiderhof zijn ontworpen door Willem Dudok. De ontwerpen van Dudok zijn rechtlijnig, groots en maken gebruik van rasters en herhaling van vormen.
De Bosdrift werd als snel uitgebreid om meer graven te kunnen uitgeven. In 1912 werd een uitbreiding gerealiseerd ontworpen door P. Andriessen. P. Andriessen was architect in dienst van de gemeente Hilversum en had binnen het originele ontwerp het aulagebouw ontworpen. De begraafplaats raakte ondanks deze uitbreiding wederom snel vol. De Noorderbegraafplaats werd in 1929 geopend en werd de plek om mensen te begraven in Hilversum. Op de Bosdrift werd steeds minder begraven tot in 1964 de hekken dicht gingen. De hekken bleven gesloten tot 2005, toen is er voor het eerst weer begraven.
De decennialange sluiting heeft voor verval gezorgd maar ook het huidige unieke karakter van Bosdrift gemaakt.
In 2016 is de Uitvaartstichting Hilversum opgericht waarbij de gemeente Hilversum alle taken omtrent begraven en het nieuwe crematorium overdroeg aan deze stichting. De Uitvaartstichting Hilversum kreeg ook het beheer van en de renovatie van de Bosdrift. Toen de huidige directeur Anita van Loon in september 2019 in dienst kwam, ontstond direct de wens tot de instandhouding van dit rijksmonument. Vanaf dat moment is er werk gemaakt van de renovatie van Bosdrift.
Het casco van het aula gebouw is in 2017 gerenoveerd door de gemeente Hilversum. Het gebouw zal in 2020 van binnen gerenoveerd worden om uiteindelijk plaats te gebieden aan de Uitvaartstichting Hilversum. Hierbij wordt de oude functie van het gebouw in ere hersteld. Het gebouw zal plaats gaan bieden aan het personeel van de Uitvaartstichting, een 24-uurs kamer maar ook een unieke vergaderlocatie of ruimte voor een samenkomst na een afscheid, op de bovenste etage. De functie van het gebouw wordt in ere herstel met daarbij ook de oude gebruiken. Het luiden van de bel aan de gevel tijdens een uitvaart zal weer in ere hersteld worden. De oorspronkelijke wachtkamers eerste en tweede klas, zullen in gebruik genomen worden, voor een condoleance of een kleine plechtigheid.
De begraafplaats zelf zal ook nieuw leven in geblazen worden met behoud van het unieke karakter. Hiervoor heeft de Uitvaartstichting, landschapsarchitect Karres en Brand opdracht gegeven tot een analyse van de begraafplaats met daarbij een toekomstvisie. Het doel hierbij is om het verval te stoppen en het oorspronkelijke ontwerp van Springer naar boven te halen. Naast een analyse van het ontwerp van Springer heeft Karres en Brand ook een ontwerp gemaakt voor een nieuwe functie passend binnen het karakter van Bosdrift. In de uitbreiding van 1912 is een bosstrook opgenomen. Karres en Brand heeft voor deze strook een ontwerp gemaakt als natuurbegraafplaats. Natuurbegraven past binnen dit gedeelte van Bosdrift en het groene karakter van de begraafplaats. Natuurbegraven op een begraafplaats uit 1890 op 500 meter afstand van het centrum van Hilversum, een unieke toevoeging aan het rijksmonument Bosdrift.
Het bedrijf Urban Forest Management van Willem de Feijter heeft de opdracht gekregen om het ontwerp van Karres en Brand te vertalen naar de uitvoering en gezamenlijk met het personeel van de uitvaartstichting het ontwerp te realiseren. In de 1e fase van het project zijn 25 natuurbegraafplaatsen gemaakt. Naast de ontwikkeling van de 25 graven is er gewerkt aan het versterken van de groenstructuur en de afscheiding tussen de Bosdrift en de omliggende percelen. Dit alles om het besloten natuurlijke karakter van de natuurbegraafplaats te versterken.
Urban Forest management heeft ieder graf voorzien van een boom en het identificatie systeem van Treecollective. De bomen zijn allen voorzien van een chip. De chips hebben een unieke code en kunnen uitgelezen worden met een reader. Hierdoor is identificatie van het graf mogelijk. De eerst keer dat de chip uitgelezen wordt verstuurd de reader een signaal en wordt het graf gelogd. De unieke code van de chip, de grafrichting en de gps-coördinaten worden vastgelegd op een website. De nabestaanden krijgen de code en kunnen dan via de website de boom terugvinden. Thuis achter op het computerscherm maar ook op de begraafplaats vanaf hun mobiele telefoon.
Treecollective zorgt ervoor dat de gegevens van het graf gelogd worden op blockchain als backup voor de gegevens. Blockchain wordt gezien als het systeem van de toekomst, met dezelfde potentie als de ontwikkeling van het internet. Dat er een graf geregistreerd wordt op blockchain is wereldwijd uniek.
De directrice van de uitvaartstichting, Anita van Loon is erg tevreden over de realisatie van deze 1e fase. In najaar van 2020 zal Urban Forest Management de 2e fase van de natuurbegraafplaats realiseren.
Naast de natuurbegraafplaats gaan we aan de slag gaan met het terugbrengen van het ontwerp van Springer. Vooral het herstel van de zichtlijnen heeft daarbij de prioriteit. Dit gaat gezamenlijk met een analyse en beheerplan voor de vele monumentale bomen en eventuele ingrepen in de bestaande bomenstructuur.
Naast de zichtlijnen heeft het herstel van de padenstructuur prioriteit. De originele paden zijn nog allemaal aanwezig alleen zijn de contouren op veel plekken vervaagd. Vanuit de analyse van Karres en Brand zal gewerkt worden om de contouren van de paden te herstellen en een hoogwaardige afwerking passend bij het monumentale karakter van Bosdrift te realiseren.
De “oude dame” zoals Bosdrift weleens liefdevol wordt genoemd zal hierdoor een facelift krijgen met behoud van haar lach. Het unieke karakter dat ontstaan is door het ontwerp van Springer maar ook door 40 jaar verval en de monumentale bomen wordt daarbij in ere gehouden. Het rijksmonument krijgt daarbij wederom een volledige functievervulling. De Bosdrift zal als unieke groene parel weer onderdeel gaan uitmaken van de Hilversumse samenleving.
Wilt u een rondleiding over onze begraafplaats, of wilt u nu vast een graf reserveren, dit kan. Vanaf 16 april is het reserveren van een natuurgraf mogelijk, en ook is al de eerste natuurbegrafenis een feit. Er zijn al 5 graven gereserveerd, interesse belt u met Uitvaartstichting Hilversum, 035 61 09 60 of mailt u rechtstreeks naar avanloon@uitvaartstichtinghilversum.nl