Expositie ‘Rust in vrede - rituelen rond het overlijden’
donderdag 3 maart 2016
In de oudheid zijn grafheuvels en urnenvelden de meest bekende plekken waar de doden zijn begraven. In de opstelling ziet de bezoeker diverse urnen en bij-potjes die gevonden zijn op de Boshoverheide en dateren uit de late bronstijd, de oudste periode van het grafveld, tot en met de vroege IJzertijd. Verder is er Romeins aardenwerk en de daarbij behorende grafgiften te bezichtigen. Het Jodendom en de Islam kennen hun eigen gebruiken rond de dood. Hiervan zijn enkele voorwerpen tentoongesteld.
Christendom
In dit gedeelte van de expositie wordt aandacht besteed aan de vele rooms katholieke rituelen en bijpassende objecten rondom het overlijden. Te zien zijn onder meer bedieningsdoosjes en -beursjes, kopergravures uit gebedenboeken, portretten van overleden paters en lijkborden. Uiteraard ontbreekt de harturn van de heer van Weert Philips de Montmorency uit de zestiende eeuw niet.
Verlichting en Romantiek
Tijdens de Verlichting heerst een gevoel van egalitarisme: iedereen is gelijk aan elkaar, met name in de dood. Keizer Jozef II van Oostenrijk vaardigt in 1784 een decreet (bevel) uit dat het begraven in kerken en andere gebouwen verbiedt. Het alternatief is een begraafplaats buiten de stad en in Weert wordt dat de begraafplaats aan de Molenpoort. In de Romantiek staat vooral de rouw en het herdenken van de overledene centraal. Bidprintjes geven een mooi inzicht in deze nieuwe kijk op de dood. Uit deze tijd zijn onder meer schilderijtjes gemaakt van haar van overledenen. Ook zijn er rouwsieraden zoals een broche, een medaillon en een halsketting te zien.
Moderne tijd
De 20e eeuw brengt veel veranderingen met zich mee. De maatschappij verwereldlijkt steeds verder, zeker in de tweede helft van de 20e eeuw. Men ziet dat terug in de wereldlijke rituelen die rondom dood en begraven worden gebruikt. Zo komt de crematie weer in zwang. Dit wordt zichtbaar gemaakt door een aantal objecten zoals moderne asurnen en assieraden.
Samenstelling tentoonstelling
De tentoonstelling is samengesteld uit de vaste collectie van het Gemeentemuseum, bruiklenen van particulieren, museum Het Domein in Sittard en van het stadsmuseum Tilburg (Stichting Mommerskwartier). Een boekwerk met achtergrondinformatie en een toelichting op de objecten is in de entreeprijs inbegrepen.
Openingstijden
Gemeentemuseum Jacob van Horne is geopend van dinsdag tot en met vrijdag van 11.00 tot 17.00 uur en op zaterdag van 14.00 tot 17.00 uur. Tijdens de feestdagen gelden gewijzigde openingstijden. Kijk hiervoor op www.erfgoedhuisweert.nl. Ook staat daar meer informatie over de expositie, entree en een routeplanner.
